कृषि

सुर्खेतको वीरेन्द्रनगर नगरपालिका–९ चाँदनीचोकका किसानलाई समुदायमा सञ्चालित ‘सामुदायिक सिकाइ केन्द्र’ ले जलवायु सुहाउँदो कृषि सिकाइरहेको छ।
सदरमुकाम वीरेन्द्रगरनजिकै रहेको चाँदनीचोक, पर्सेनीका ५८ घरधुरीका किसान सदस्य रहेको लगनशील लघुउद्यमी महिला कृषि समूहमा आबद्ध भएकामध्ये २२ घरधुरीका किसान अहिले सामुदायिक सिकाइ केन्द्रको छलफलमा सहभागी हुने गरेका छन्।
जलवायु सुहाउँदो कृषि प्रविधिको बारेमा छलफल हुने सिकाइ केन्द्रमा नियमित रुपमा छलफल गरेपछि किसानलाई प्रत्यक्ष फाइदा पुगेको स्थानीय अगुवा किसान ५५ वर्षीय मानबहादुर शाहीले बताउनुभयो।
एक दशकअघिसम्म नियमित खाद्यान्नबाली तथा तरकारी खेती गरिरहेका पर्सेनीका किसान बालीमा देखिएको नयाँ रोग किराका कारण चिन्तित भएका थिए। गाँउलाई स्थानीय निकासखोला सहकारीको तर्फबाट दुईवटा सिँचाइपोखरी निर्माण गरिदिए पनि मुहानमा …

कुनै समय थियो– गाउँमा सबैका गोठमा दुहुना गाईभैँसी पालिएका हुन्थे। दूध काठका भाँडामा जमाइन्थ्यो। काठकै भाँडामा मोही पारिन्थ्यो। तर, पछिल्लो समय काठका भाँडाकुँडा विशेषगरी ठेकी प्रयोग लोेप हुँदै गएको छ। प्लास्टिकका भाँडाको प्रयोेग बढ्दै गएपछि काठद्वारा निर्मित ठेकीमदानी लोप हुने अवस्थामा पुगेका छन्। अर्थात् प्लास्टिकका भाँडासँग परम्परागत ठेकी हानुपर्ने अवस्था आएको छ।

यसरी काठका ठेकी लोप हुँदै जानुमा काठको अभाव र खर्च बढी भएको जानकारहरू बताउँछन्। साथै सरकारले यस्ता घरेलु सामानलाई प्रोत्साहन गर्न नसक्दा पनि लोप हुने अवस्थामा पुगेको स्थानीयको भनाइ छ।

समय फेरिँदै गएको छ। समय फेरिएको पनि के भन्नु ? मान्छेका आवश्यकताहरू बढ्दै गए। सुख खोज्न कोही परदेसिए …

अहिले गोलभेंडाको मूल्य अकासिएको छ। जसले गर्दा भान्सासमेत थप महँगो बनेको छ। बजारमा उच्च माग र आपूर्ति कम हुँदा एक्कासि गोलभेंडाको मूल्य बढेको व्यापारीहरू बताउँछन्। महिना दिनअघि करिब २५ रुपैयाँ किलोसम्म पाइने गोलभेंडा अहिले डेढ सय रुपैयाँसम्म पुगेको छ।

कालिमाटी तरकारी तथा फलफूल बजार समितिका सूचना अधिकारी विनय श्रेष्ठका अनुसार गत असार २ गते गोलभेंडा लगभग ९५ टन जति भित्रिएको थियो। त्यस्तै साउनको तीन साता (२०–२२) ३७ टनमा झरेको थियो। अहिले ६१ प्रतिशत कम आयात भइरहेको छ।

जेठ र असार पहिलो साता किसान तथा व्यापारीले गोलभेंडाको प्रतिकेजी दुई रुपैयाँ पनि नपाएपछि कालीमाटीमै गोलभेंडा फालेर विरोध प्रर्दशन गरेका थिए। तर अहिले …

बाह्रदशी गाउँपालिकामा हुँदै आएको गाँजा खेती प्रहरीले घर–घर पुगेर नष्ट गरेको छ।

बाह्रदशी गाउँपालिका– ७ स्थित डाँगीबारी आसपासमा हुने गरेको गाँजा खेती प्रहरीले नष्ट गरेको हो। इलाका प्रहरी कार्यालय घैलाडुब्बाको टोलीले विशेष सूचनाका आधारमा गाँजा खेती नष्ट गरेको बताइएको छ।

इलाका प्रहरी कार्यालय घैलाडुब्बाका प्रहरी निरीक्षक निराजन कटुवालको नेतृत्वमा गएको प्रहरीको टोलीले स्थानीय जनप्रतिनिधिको रोहबरमा गाँजा खेती नष्ट गरेको हो। औषधिका लागि भन्दै त्यस क्षेत्रका स्थानीयले गाँजा खेती गर्दै निरीक्षक कटुवालले बताउनुभयो।

विशेष गरी आदिवासी समुदायले करेसावारीमा गाँजाखेती गर्ने गरेको र लुकीछिपी सेवन तथा बिक्री बितरण गर्ने गरेको बताइएको छ।

गाउँमा गाँजा खेती हुने गरेको र युवा गाँजासहित लागूऔषधको लतमा …