आज २५६५ औं बुद्ध जयन्ती। विश्वभरिका बौद्धजनका लागि उनले दिएका शिक्षा प्रति कृतज्ञता व्यक्त गर्ने दिन। उनले दिएको शिक्षाबाट आफूलाई पुनर्ताजगी गर्ने दिन। नेपालमा पनि आज वैशाख शुक्ल पूर्णिमाका दिन अर्थात् जेठ २ गते (१६ मे २०२२) का दिन मनाइँदैछ।
जन्म, बुद्धत्व र महापरिनिर्वाण
भगवान बुद्धको जन्म कपिलवस्तु राज्यको राजपरिवारमा राजा शुद्धोधन महाराज र राजमाता मायादेवीको कोखबाट भएको थियो। उनको जन्म भने कपिलवस्तुबाट मावली देवदह जाने क्रममा लुम्बिनी उद्यानमा भएको भनेर विभिन्न प्राचीन ग्रन्थहरूमा उल्लेख गरेको पाइन्छ। अहिलेको विश्वमानचित्रमा कपिलवस्तुको राजप्रासाद तथा लुम्बिनी उद्यान दुबै नेपालभित्र पर्दछन्।
जुन दिनलाई बुद्धजयन्ती भनेर मनाइन्छ त्यो बुद्धको जीवनको तीन प्रमुख घटनासँग सम्बन्धित …
नेपालको राजनीतिक व्यवस्था कतिपय कालखण्डमा बौद्धहरूका लागि प्रतिकुल र कष्टकर नै भएपनि नेपालका बौद्धहरूले त्यति जुझारु भएर राज्यद्वारा थोपरिएको अन्याय र दमनका विरुद्ध प्रतिकार गरेका दृष्टान्तहरू पाइँदैनन्। तर नेपालभन्दा हजारौ किलोमिटर टाढा रहेको एउटा देश भियतनामका बौद्धहरूले आफ्नो धर्म र पहिचान जोगाउन राज्यसँग जसरी लडे त्यो इतिहासमा चीरकालसम्म पनि स्मरणीय रहनेछ। यस लेखमा भियतनामको इतिहासमा टाँसिएको एक सानो अवधिको बारेमा केही चर्चा गरिने छ जुन समयमा त्यहाँका बौद्ध जनताले विधर्मी तानाशाहको अत्याचारका विरुद्ध शान्तिपूर्ण कदम चाले जसको फलस्वरुप त्यहाँका तानाशाहकै अन्त्य भयो।