स्वतन्त्र समाचार सेवा / INS 
गुलियो खान मन पर्छ तर डाक्टरले हुँदैन भनेको छ? तपाईँलाई खुशीको खबर छ- चिनीको प्राकृतिक विकल्प खोजिएको छ तर त्यो बजार आउनका लागि केही समय लाग्ला। फ्लोरिडा विश्वविद्यालयको इन्स्टिच्युट अफ फूड एण्ड एग्रिकल्चरल साइन्सेसका वैज्ञानिकहरूले पहिलो पटक सुन्तला, अंगूर, सुन्तलाजस्ता सिट्रस (रसदार) फलफूलमा प्राकृतिक मिठास पत्ता लगाएका छन्। यसले खाद्य उद्योगको भविष्य परिवर्तन गर्न सक्छ भन्ने वताइएको छ।
वैज्ञानिकहरूका अनुसार, सिट्रस (अमिलो जातको वा अम्लयुक्त रसदार) फलहरूमा पाइने यी प्राकृतिक तत्वहरूलाई मिठासका लागि चिनीको विकल्पका रूपमा प्रयोग गर्न सकिन्छ। कार्बोहाइड्रेट भएका फलफूल, तरकारी र अन्न आदिमा चिनी पाइन्छ। हाम्रो शरीरलाई पनि चिनी चाहिन्छ, तर यसप्रतिको धेरै लगाव वा यसको बढी प्रयोग शरीरको लागि हानिकारक हुन सक्छ।
खासमा चिनीको अत्यधिक प्रयोग हृदय रोग, मधुमेह र क्यान्सरजस्ता भयानक रोगको कारक हुनेमात्र होइन यसबाट कग्निटिभ पफर्मेन्स ( पीक ब्रेन पफर्मेन्स पनि भनिने मानिसले ज्ञान लिने र त्यसलाई व्यवहार उतार्ने एक प्रकारको दिमागको क्षमता ) लाई अत्यधिक मात्रामा प्रभावित हुनसक्छ। यस्तो अवस्थामा वैज्ञानिकहरूले लामो समयदेखि यस्तो विकल्प खोजिरहेका छन्, जुन प्राकृतिक हुनुका साथै यसमा क्यालोरीको मात्रा पनि नगण्य होस् र हाम्रो शरीरका लागि हानिकारक पनि नहोस्।
अहिले पनि सैकरीन र सुक्रालोज जस्ता कृत्रिम स्वीटनर (गुलियो) घटकहरू विकल्पका रूपमा प्रयोग भइरहेको छ। तिनीहरू पनि क्यालोरीमा कम छन्, तर यी सामग्रीहरूले स्वादलाई प्रतिकूल असर पार्न सक्ने समस्या छ।
यसका साथै, तिनीहरूको लामो समयसम्म प्रयोगले स्वास्थ्यलाई गम्भीर हानि पुर्याउन सक्छ। यस सम्बन्धमा फ्रान्सेली नेशनल इन्स्टिच्युट फर हेल्थले गरेको अनुसन्धानले कृत्रिम स्वीटनरको प्रयोगले क्यान्सरको जोखिम बढाउन सक्ने देखाएको छ ।
अर्कोतर्फ प्राकृतिक मिठासको प्रकृतिलाई हेर्दा फलफूलबाट प्राकृतिक रूपमा हुने गुलियो निकाल्न गाह्रो हुन्छ । यो प्राकृतिक स्वीटनर प्राकृतिक रूपमा ग्लुकोज र फ्रक्टोज जस्ता खाद्य पदार्थहरूमा पाइन्छ।
पत्ता लाग्यो कृत्रिम स्वीटनर ‘ऑक्सीम बी’
आज सम्म, केवल छ सिंथेटिक र दुई प्राकृतिक गुलियोहरू पत्ता लगाइएको थियो र तिनकै प्रयोग हुँदै आएको छ। यी कृत्रिम स्वीटनरलाई यूएस फूड एन्ड ड्रग एडमिनिस्ट्रेशनले अनुमोदिन पनि गरेको छ। तर समस्याचाहिँ एक तिनीहरू उत्पादन गर्न महँगो पर्छ र दोश्रो तिनको स्वाद त्यति राम्रो छैन।
यसैलाई ध्यानमा राख्दै फ्लोरिडा विश्वविद्यालयका वैज्ञानिकहरूले सिट्रस फलहरूमा मिठास बढाउने यौगिकहरू पत्ता लगाएका हुन। यसका लागि उनीहरूले मेटाबोलोमिक्समा आधारित भिजन प्रयोग गरेका छन्।
सिट्रस फलफूलबारे अनुसन्धानमा संलग्न वैज्ञानिकहरूका अनुसार यी फलफूललाई मिठासको राम्रो सम्भावित स्रोत मानिन्छ जसमा क्यालोरी हुँदैन । यस अध्ययनमा, वैज्ञानिकहरूले ११ प्रकारका सिट्रस फलहरूमा आठ नयाँ प्राकृतिक स्वीटनर वा स्वीटनर यौगिकहरू पत्ता लगाएका छन्।
यसमा एरियोडिक्टियोल, हेस्पेरिटिन, एसिटोक्सी-5,7-डाइहाइड्रोक्सी-4′-मेथोक्सिफ्लाभानोन (ADMF), डाइहाइड्रोक्वेरसेटिन-3-एसीटेट-4′-मिथाइल ईथर (DAME), हर्नान्डुलासिन, 4β-हाइड्रोक्सीहर्नान्डुलसेन, पेरीलाल्डिहाइड र अक्सिमे समावेश छन्।
यसअघि प्राकृतिक स्रोतबाट कहिल्यै नभेटेका यी सिट्रस फलफूलमा हामीले कृत्रिम स्वीटनर ‘अक्सिम भि’ नामक प्राकृतिक स्रोत पनि फेला पारेको अनुसन्धानमा संलग्न प्रमुख अनुसन्धानकर्ता प्रोफेसर यु वाङले जानकारी दिनुभएको छ।
प्रोफेसर वाङका अनुसार यो खोजले सिट्रस उत्पादक र ब्रीडरहरूका लागि नयाँ अवसरहरूको ढोका खोल्न सक्छ। साथै तिनीहरूको मद्दतले राम्रो स्वीटनर यौगिकहरू प्राप्त गर्न सकिन्छ। यो अनुसन्धान जर्नल अफ एग्रिकल्चरल एण्ड फुड केमिस्ट्रीमा प्रकाशित भएको छ ।
यतिबेला पेय पदार्थ तथा खाद्य उद्योग र जनस्वास्थ्य प्रणालीको मूख्य लक्ष्य प्रोसस गरिएका खानामा चिनीको प्रयोग कम गर्नु हो। उपभोक्ताहरू मीठो गुलियो स्वादको चाहना राख्छन्, तर सँगसँगै उनीहरू त्यस्ता खानामा चिनीको अत्यधिक मात्राबाट चिन्तित छन्। यस्तो अवस्थामा यो खोज समस्या समाधान गर्न सहयोगी साबित हुन सक्छ।
श्रोत: आइएनएस-स्वतन्त्र समाचार
स्वतन्त्र समाचार सेवा / INS का अन्य पोस्टहरु:
- चिकित्सकले मृत घोषणा गरेका एक भारतीय चिताबाट ब्यूँझिएपछि…
- बीस वर्षदेखि सुकुम्बासीको प्रश्न : जग्गा कहिले पाइन्छ ?
- बगेर खेर गइरहेछ भोटको नुन
- गाउँकै अगुवा किसान, गाउँले एफएम दाइ
- नेतन्याहू, ग्यालेन्ट र देइफविरुद्धको आइसिसीको पक्राउ पुर्जी ‘बाध्यकारी’: इयू
- बुढाहाङ सेवामा वढाङमी नाचको रन्को
- कर्णालीमा आमसञ्चार विधेयकबारे छलफल
- सम्मान र पुरस्कारले उत्साहित पूजा
- लेबनानको सार्वभौमिकता उल्लङ्घन गर्ने इजरायलसँगको युद्धविराम स्वीकार्य छैनः हिजबुल्लाह प्रमुख
- इन्जिनियरिङ अध्ययन गरेर ब्लक उद्योगमा स्थापित
