स्वतन्त्र समाचार सेवा / INS भारत सरकारबाट नेपाललाई वस्तुगत सहायतास्वरुप उच्च प्रजनन क्षमताका मुर्रा राँगा उपलब्ध गराउने सहमति भएअनुसार भारतबाट बुधवार बाँकेको जमुनाहा नाका हुँदै ती राँगा नेपाल भित्रिएका छन् ।
नेपालमा मुर्रा भनेर चिनिने एउटा मुर्राह भैंसी २ वर्ष अगाडी भारतको राजस्थानमा आयोजित पुष्कर मेलामा एउटा मुर्रा भैँसी चर्चामा आएको थियो । त्यस बेला भैँसीको तौल १५ सय किलो, उचाइ ६ फिट र लम्बाइ १४ फिट थियो। बोलकबोलमा यो भैँसी किन्न २ करोडभन्दा बढीको बोली लागेको थियो । त्यति बेला भारतमा सबैभन्दा सस्तो बिएमडब्लु गाडीको मूल्य लगभग ८० लाख रुपैयाँ थियो।
मुर्रा जातका भैँसीहरू हेर्दा भारी र आकर्षक हुन्छन्। मुर्रा भैँसीको औसत तौल ७०० देखि १००० किलोसम्म हुन्छ। यसले सामान्य भैँसीको तुलनामा दुईदेखि तीन गुणा बढी दूध दिन सक्छ। जहाँ सामान्य जातको भैँसीले दैनिक ८ देखि १० लिटर दूध दिन्छ। जबकि मुर्रा भैँसीले २० देखि २५ लिटर दूध दिन्छ । खानपानमा सुधार भयो भने यो दूध उत्पादन गर्ने क्षमता पनि बढ्न सक्छ ।
मुर्रा भैँसी यसको आकार अनुसार खाइन्छ। मुर्रा भैँसी पाल्ने र राम्रो खाना खुवाउँदा दैनिक ८ देखि १० हजार रुपैयाँ खर्च हुने पशु कृषकहरू बताउँछन् । खानेकुराको कुरा गर्दा सामान्य खानेकुरामा घाँस, भुस, सुख्खा फलफूल, दूधजन्य पदार्थ आदि पर्दछन् ।
मुर्रा भैँसीमा खर्च मात्र हुने होइन। यसबाट पनि किसानले लाखौँ रुपैयाँ आम्दानी गर्छन् । वास्तवमा, गाईबस्तु किसानहरूले यसको शुक्राणु निकाल्छन्, यसलाई वैज्ञानिक रूपमा पातलो पार्छन् र त्यसपछि सामान्य भैँसीको गर्भाधानको लागि बेच्छन्। मुर्रा भैँसीले एक पटकमा १०-१४ एमएल वीर्य निकाल्छ, यसलाई पातलो गरेर ७०० देखि ९०० डोज बनाउन सकिन्छ। भैँसीको गर्भाधानका लागि भारतमा यसको एक डोजको मूल्य ८०० देखि १६ सय रुपैयाँ पर्छ। यसबाट पशु पालकहरूले भारतमा वार्षिक ८० लाखदेखि १ करोड ५० लाख रुपैयाँसम्म आम्दानी गर्छन्।
मुर्रा भैँसीको उत्पत्ति उत्तर प्रदेशको भदवारी, आगरा र इटावा रहेको विज्ञहरू बताउँछन्। पछि यो अन्य राज्यहरूमा पनि उपलब्ध हुन थाल्यो। अहिले यो भैँसी हरियाणाको रोहतक, हिसार, जिन्द, पन्जाबको नाभा, पटियाला र राजस्थानका धेरै जिल्लामा पाइन्छ।
मुर्रा जातका भैँसीहरू हेर्दा भारी र आकर्षक हुन्छन्। यसले सामान्य भैँसीको तुलनामा दुईदेखि तीन गुणा बढी दूध दिन सक्छ। जहाँ सामान्य जातको भैँसीले दैनिक ८ देखि १० लिटर दूध दिन्छ। जबकि मुर्रा भैँसीले २० देखि २५ लिटर दूध दिन्छ । खानपानमा सुधार भयो भने यो दूध उत्पादन गर्ने क्षमता पनि बढ्न सक्छ ।
उपलब्धता र भौगोलिक समानतासमेतका आधारमा सम्भावित क्षेत्र पहिचान गरी उच्च प्रजनन क्षमताका मुर्रा राँगा नेपाल ल्याउन नेपाल सरकारले लामो प्रयास गरिरहेको थियो । प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’को पछिल्लो भारत भ्रमणका अवसरमा मुर्रा राँगा नेपाललाई प्रदान गर्ने घोषणा भएको थियो ।
विद्यमान क्वारेनटिन प्रक्रिया पूरा गरी नेपाल ल्याइका राँगा लहान पोखरा र गौघाटस्थित राष्ट्रिय पशु प्रजनन कार्यालयमा व्यवस्थापन गरिने पशु सेवा विभागले जनाएको छ । भारतबाट प्राप्त राँगामध्ये राष्ट्रिय पशु प्रजनन कार्यालय पोखरामा सात, राष्ट्रिय पशु प्रजनन कार्यालय लहानमा पाँच र राष्ट्रिय पशु प्रजनन कार्यालय नेपालगन्जमा तीन वटा राखिने छ ।
श्रोत: आइएनएस-स्वतन्त्र समाचार
स्वतन्त्र समाचार सेवा / INS का अन्य पोस्टहरु:
- ‘मुन्दुम ट्रेल’को प्रवर्द्धन गर्न महोत्सव
- कन्कार्ई पुल : पाँच पटक ठेक्काको म्याद थप , १३ वर्षमा आधा काम
- इजरायली सेनाद्वारा सिरियाबाट तीन हजार हतियार बरामद
- सामाजिक सञ्जालको सदुपयोग गर्दा …
- ब्लू ओरिजिनको पहिलो कक्षीय रकेट प्रक्षेपण स्थगित
- ‘बेलायतसँग भएको सन्धीले नेपाललाई सार्वभौम राष्ट्रका रूपमा चिनायो’
- देवघाटमा आजदेखि माघे सङ्क्रान्ति मेला
- अमेरिकी डलरको भाउ बढ्यो
- आज माघ सङ्क्रान्ति पर्व मनाइँदै
- महाकुम्भमा एक करोड भक्तजनको ऐतिहासिक स्नान
