स्वतन्त्र समाचार सेवा / INS 
माडागास्करमा युवा पुस्ता ‘जेन जी’ को नेतृत्वमा भएको आन्दोलनले राष्ट्रपति आन्द्रि राजोएलिना सरकारलाई ढालिदिएको एक हप्ताभित्रै नयाँ राजनीतिक मोड आएको छ। अन्तर्राष्ट्रिय समाचार स्रोतहरूका अनुसार, सेनाको नेतृत्वमा रहेका कर्नेल माइकल रान्ड्रियनिरिनालाई संवैधानिक अदालतले आधिकारिक रूपमा राष्ट्रपतीय पदभार ग्रहण गर्न आमन्त्रित गरेको छ। उनी आज (अक्टोबर १७, २०८२) शपथ ग्रहण गर्दै छन्। यो घटनाले जेन जी आन्दोलनको सफलतासँगै सङ्क्रमणकालीन सरकारको ढोका खोलेको छ, तर युवा प्रदर्शनकारीहरूले यसलाई ‘सैनिक अधिनायकवाद’ को रूपमा आलोचना गर्न थालेका छन्।
पछिल्लो २४ घण्टामा भएका प्रमुख विकासहरू यस प्रकार छन् : कर्नेल रान्ड्रियनिरिनाले राष्ट्रिय सभाको अगाडि भाषण गर्दै १८ देखि २४ महिनाभित्र स्वतन्त्र चुनाव घोषणा गर्ने प्रतिबद्धता व्यक्त गरेका छन्। उनले जेन जी आन्दोलनलाई सुधार प्रक्रियामा समावेश गर्ने वाचा गरेका छन्, जसमा भ्रष्टाचार नियन्त्रण, आर्थिक सुधार र आधारभूत सेवा (विद्युत् तथा खानेपानी) को पहुँच विस्तार समावेश छ। सेनाले संसद्, सिनेट, निर्वाचन आयोग र संवैधानिक अदालत जस्ता संस्थाहरू स्थगित गरेको छ, जसलाई ‘फाउन्डेसन’ (पुनर्स्थापना) को नाम दिइएको छ।
यो परिवर्तन सेप्टेम्बर २५ देखि सुरु भएको जेन जी प्रदर्शनको परिणाम हो, जसले बिजुली तथा पानी अभाव, गरिबी, भ्रष्टाचार र राजनीतिक भेदभावविरुद्ध आवाज उठाएको थियो। प्रदर्शनकारीहरूले सोसल मिडियामार्फत सङ्गठित भएर ‘जेन्जेड माडा’ नामक अभियान चलाए, जसमा नेपाल र इन्डोनेसियाका युवा आन्दोलनबाट प्रेरणा लिइएको थियो। राष्ट्रपति राजोएलिना अक्टोबर १३ मा देश छोडेर फ्रान्स पुगेका थिए, र उनले फेसबुकमार्फत ‘माडागास्कर नष्ट हुन दिन्नँ’ भन्दै विद्रोह गरेका छन्। तर, अफ्रिकी युनियनले तत्काल सदस्यता निलम्बन गरेको छ र नागरिक शासन तथा छिटो चुनावको माग गरेको छ।
अन्तर्राष्ट्रिय प्रतिक्रियाहरू तीव्र छन्। फ्रान्सका राष्ट्रपति इमानुएल माक्रोंले संवैधानिक व्यवस्थाको सम्मान गर्न आह्वान गरेका छन्, भने अमेरिका र युरोपेली सङ्घले सैनिक हस्तक्षेपको विरोध गरेका छन्। माडागास्करको अर्थतन्त्र, जसमा भ्यानिला, खनिज र पर्यटनमा निर्भर छ, यस सङ्कटले थप प्रभावित भएको छ। विश्व बैङ्कका अनुसार, ७५ प्रतिशत जनसङ्ख्या गरिबी रेखामुनि छ, जसले युवा आक्रोश बढाएको हो।
जेन जी नेताहरूले सैनिक शासनलाई ‘समावेशी सङ्क्रमणकालीन प्राधिकरण’ मा रूपान्तरण गर्न दबाब दिइरहेका छन्। नागरिक समाज, श्रमिक युनियन र विद्यार्थी समूहहरूले संयुक्त वक्तव्य जारी गर्दै सैनिक नेतृत्वलाई ‘अर्को तानाशाही’ बन्न नदिने चेतावनी दिएका छन्। प्रदर्शनहरू अझै जारी छन्, तर हिंसा घटेको छ। विश्लेषकहरूका अनुसार, यो आन्दोलन विश्वव्यापी जेन जी लहरको हिस्सा हो, जसले नेपालदेखि केन्यापछि माडागास्करसम्म फैलिएको छ।
माडागास्करको यो परिवर्तनले अफ्रिकी महादेशमा युवा शक्तिको उदयलाई उजागर गरेको छ, तर सङ्क्रमण सफल हुने कति छ भन्नेमा प्रश्न उठेको छ। अन्तर्राष्ट्रिय समुदायले शान्तिपूर्ण समाधानको अपेक्षा गरेको छ।
श्रोत: आइएनएस-स्वतन्त्र समाचार
स्वतन्त्र समाचार सेवा / INS का अन्य पोस्टहरु:
- हेम्जाकोट गाउँ र माछापुच्छ्रे हिमाल
- पनौती प्रेस पूर्ण सञ्चालनतर्फ : छ महिनामा नागरिकता-लाइसेन्ससहित नौ सेवा
- आज गणेशमान सिंहको १११औँ जन्म जयन्ती मनाइँदै
- आजका लागि विदेशी मुद्राको विनिमय दर
- ट्रम्पको भाषण सम्पादनको आलोचना पछि बिबिसीका निर्देशकले दिए राजीनामा
- विभिन्न सडक दुर्घटनामा एकको मृत्यु, १७ घाइते
- महाकाली करिडोर: सुदूरपश्चिमको लाइफलाइन अलपत्र
- ‘एनटिभी वर्ल्ड’ आजदेखि: पिएसबी नेपालको स्थापनाको प्रथम वर्षोत्सव
- आजको विदेशी मुद्राको विनिमय दर
- स्याउले सिप्तिङ होमस्टे: आठपहरियाको संस्कृति र पर्यटनको नयाँ ढोका
