Home » विचार » Page 32
Category:

विचार

विश्व सम्पदा सूचीमा रहेको काठमाडौं उपत्यकाका सातै सम्पदा स्थल अलि खुला केन्द्रको रूपमा रहेका छन्। सातमध्ये तीन मध्यकालीन ऐतिहासिक दरबार क्षेत्र भए पनि ती मन्दिर तथा कलाकृतिले भरिपूर्ण छन्। मानव बस्ती भित्रै रहेका यी सम्पदा स्थलमा एका बिहानैदेखि स्थानीय जनजीवनको चहलपहल सुरु हुन्छ र यो क्रम राति अबेरसम्म कायम रहन्छ। स्वदेशी तथा विदेशीहरूको घुमफिर तथा अध्येताहरूको अध्ययनले यी स्थलहरूको महत्ता दर्साउँछ। यी सम्पदा स्थलमा अनेक क्रियाकलाप भइरहेका हुन्छन् जसले सम्पदा क्षेत्रलाई जीवन्त राख्छन् तर कतिपय क्रियाकलाप अवाञ्छनीय हुन्छन्– तिनलाई रोक्नु अति आवश्यक छ।

पाटन दरबारक्षेत्रमा (२०७९ साल असार १४ गते मंगलबार) केही किशोरहरूको एउटा समूह पार्कर गर्न आए। दौडधुप गर्ने, …

सम्पदास्थल पार्कर खेल्ने ठाउँ होइन
0 comment
0 FacebookTwitterEmail

विक्रम संवत् २०५२ को अन्त्यतिर जलस्रोत मन्त्री पशुपतिशमशेर राणाले मलाई नेपाल विद्युत् प्राधिकरणको कार्यकारी निर्देशक पदबाट अफिसर अन स्पेशल ड्युटी (ओएसडी) को पगरी भिराएर मन्त्रालयमा भित्र्याउने निर्णय गराए। साथै उनले मेरो साविक पदमा कीर्तिचन्द ठाकुरलाई ल्याउने निर्णय समेत गराए। यी दुवै निर्णय कार्यान्वयन गर्ने व्यक्ति हुन्- जलस्रोत मन्त्रालयका सचिव डा. द्वारिकानाथ ढुङ्गेल।

भारतमा अफिसर अन स्पेशल ड्युटीमा रहने व्यक्तिलाई विशेष मान्यता दिइए पनि नेपालमा त्यस्ता व्यक्तिलाई जगेडाको रूपमा भण्डारण गरिएको सम्झिइन्छ। अत: मलाई अफिसर अन स्पेशल ड्युटी पदमा थन्क्याउने कोठा मन्त्रालयमा नहुँदा हिउँदका वेला ४।५ महिना चिया बनाउने जस्तो कोठामा चिसिएर पनि बसियो। त्यस समयमा मन्त्रालय, देश र सारा सांसदहरू …

चक्रव्यूहमा नेपालको जलस्रोत
0 comment
0 FacebookTwitterEmail

देशको आर्थिक अवस्था जतिनै जर्जर भएपनि बजारमा साउन महिनाको तयारी सुरु भइसकेको छ। जताततै हरियो, पहेँलो र रातो चुरापोते अनि कपडाको किनमेल देखिदैछ। यी रङ्ग लगाउनुको पनि आफ्नै अर्थ छ। हरियोलाई प्रेम र वातावरणको, रातोलाई सौभाग्यको एवं पहेँलोलाई पवित्रताको प्रतीकको रुपमा लिइन्छ। यसैले त साउन महिनामा हरियो, पहेँलो रातो सम्मिश्रण गरी लगाउने चलन बसेको होला।

चुरापोते र कपडासँगै साउन महिनामा हातभरि मेहन्दी लगाउने चलन पनि छ। हत्केलामा जति बढी गाढा मेहन्दीको रंग राख्यो, उति नै बढी श्रीमानको माया पाइन्छ भन्ने विश्वास गर्नेहरू पनि उत्तिकै पाइन्छ। तर यथार्थमा चाहिँ रसायन हालेका मेहन्दीका कारण गाढा मेहन्दीको रङ्गले श्रीमान्‌को माया भन्दा पनि हानिकारक …

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

हाम्रो देशमा अहिलेको जस्तै आर्थिक बेथिति अरू केही समय कायम रहने हो भने नेपाल छिट्टै श्रीलंका बन्न सक्छ। सबैका लागि यो चेतावनी हो: सत्तासीन गठबन्धनको सदस्य दल नेकपा माओवादी केन्द्रका नम्बर २ नेता नारायणकाजी श्रेष्ठ प्रकाश।

नेपाल छिट्टै श्रीलंका बन्दैछ भनेर एकथरी गैरजिम्मेवार मानिसहरू अनर्गल हल्ला फैलाइरहेका छन्। यथार्थमा त्यस्तो कुनै सम्भावना छैन। ढुक्क हुनुहोस् नेपाल श्रीलंका बन्ने छैन: सरकारका प्रवक्ता एवं सञ्चार मन्त्री ज्ञानेन्द्रबहादुर कार्की।

“नेपाल श्रीलंका बन्दैछ / नेपाल श्रीलंका बन्ने छैन” आजको नेपाली जनमानस यिनै दुई परस्पर विरोधी अड्कल / अनुमानको भुमरीमा फसेको छ। यो अड्कल / अनुमान हल्ला बनेर ट्रोल भएको छ। तथाकथित बौद्धिक वर्गमा पर्ने …

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

तपाईलाई स‌ंसारको कुनै कुनाको जानकारी चाहियो भने गुगलबाट डाउनलोड गर्न सक्नु होला तर भाषा, संस्कृति, सम्पदा, सभ्यता डाउनलोड गरेर प्राप्त गर्न सक्नुहुन्न। हाम्रो भाषा र संस्कृति चाहिँ अन्धविश्वास अनि अङ्ग्रेजी भाषा र संस्कृतिचाहिँ विज्ञानसम्मत हो भन्ने मानसिकताले हाम्रा भाषाको ज्ञान पश्चिमी भाषिक परम्पराको छायामा परेको छ।

 

भाषा संस्कृतिको वाहन हो । आमाबाट प्राप्त गरेको भाषा त्यस भूमिको संस्कृति हो। हाम्रा गाउँघरका दोहोरी, सङ्गिनी  हाक्पारे,  साकेवा,  देउसी, भैलो, व्रतकथा, पुराण र परम्पराका कथा भाषा हुन्। घाँस, दाउरा, मेलापातमा भोक, खुसी र विरहका कथाले भाषा बाँचेको हुन्छ। सम्पदाभित्र भाषा, साहित्य, संस्कृति, सभ्यता सबै पर्छन् । भाषा मर्दा सम्पदा मर्छ । पहिचान …

खाना, भाषा र संस्कृति बचाउन सम्पदा ज्ञान बैक आवश्यक
0 comment
0 FacebookTwitterEmail

असार २१ गते मङ्गलवार बिहान राजधानीका केही अखबारमा सन्‌सनीखेज भन्न मिल्ने समाचार निस्केको थियो। भएछ के भने अघिल्लो दिन अर्थात् सोमवार बिहान लैनचौरस्थित् भारतीय दूतावासमा उनीहरूकै एक सुरक्षाकर्मीको ज्यान गएछ। पहरेदारीमा खटिएकै बखत ३२ वर्षीय दीपक सिंहको आफ्नै साथमा रहेको बन्दूक पड्केर लागेको गोलीबाट मृत्यु भएको कुरो उल्लेख छ। यसबारे दूतावासले गराउने छानबीनको नतीजा सार्वजनिक नहोउञ्जेल उनले आत्महत्या गरेको मान्नुपर्ने समाचारको सङ्केत छ। उनी उत्तराखण्ड राज्यका बासिन्दा  रहेछन्।

यस घटनाबारे समाचार प्रवाह गर्ने अखबारहरूमध्ये नेपालीमा छापिने एउटा पत्रिकाले नेपाल प्रहरीका प्रवक्ता विष्णुकुमार के सी ले ‘कुनै जानकारी नभएको बताए’ भनेर लेख्यो। तर यस वाक्यको लगत्तैपछिको बेहोरामा के सी ले यसो …

सूचनाका बेनामी स्रोतः पत्रकार भ्रममा पर्ने भय
0 comment
0 FacebookTwitterEmail

हाम्रा पालामा कति राम्रो थियो। समाज त पुरानै राम्रो, कस्तो अदब थियो, अनुशासन थियो। पहिला गाउँ वा सहर कति राम्रो थियो, खान्की कति मिठो थियो, कति पोसिलो थियो।

यसरी बितिसकेको कुरा सम्झेर त्यही राम्रो भन्ने गफ तपाईँले पनि सुन्नु भएको होला। अलिकति उमेर ढल्केका मान्छेको मुखबाट भूतकाल राम्रो भनेर प्रायः सुनिन्छ। अङ्ग्रेजीमा रेट्रोफाइल भनिने यो प्रवृत्ति सायद मानिसले वर्तमानका भावनाभन्दा पनि विगतका भावनालाई सशक्त रूपमा अनुभूति गर्ने भएकाले जन्मन्छ।

खासमा त समाज परिवर्तनशील छ। पृथ्वीको उत्पत्ति आजभन्दा करिब ४ .६ अरब वर्ष पहिले भएको भन्ने तथ्य विभिन्न प्रकारको चट्टानहरूको अध्ययनबाट वैज्ञानिकहरूले अनुमान लगाएका हुन्। नयाँ नयाँ प्रविधिसँगै मानवको विगतका बारेमा, …

विगतमा नै रमाउने हो त?
0 comment
0 FacebookTwitterEmail

काठमाडौं महानगरपालिकाले फूटपाथमा पसल थापेर व्यवसाय गर्न नदिने भन्दै पसलहरू हटाउन थालेपछि मेयर बालेन्द्र शाहको खुबै आलोचना हुन थालेको छ। स्थानीय निकायको निर्वाचनअघि उनको देवत्वकरण गर्न हौसिनेहरू अहिले दानवीकरण गर्न तम्सिएका छन्। निर्वाचनका बेला कतिपयको नजरमा उनी कार्यकारी अधिकारप्राप्त राष्ट्रपति पदका उम्मेदवारजस्तै आश गरिएका व्यक्तित्व थिए। देश विकास हुन नसक्नाको सम्पूर्ण दोष राजनीतिक दल र त्यसका नेताहरू हुन् भन्ने भाष्य त्यो बेला तयार पारिएको थियो र बालेन्द्र शाहले जिते नेपालको कायापलट हुने बुझाइ बनेको वा बनाइएको थियो।

देशमा रोजगार नभएर वैदेशिक कामदार हुनुपरेको भन्दै विदेशबाटै उनको लबिङ गर्नेहरूको पनि कमी थिएन। आफ्नो गाउँ ठाउँको भन्दा काठमाडौं महानगरपालिकाकै चिन्ता थियो। स्थानीय …

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

छाउ अर्थात् स्त्रीको रजस्वला अवस्था वा धर्म। पडी अर्थात् भएकी वा सानो (साँघुरो) घर। रजस्वला भएकी महिलालाई पश्चिमी नेपालमा छाउपडी भनिन्छ। छाउपडीलाई धर्म र परम्परासँग जोडेर अनेक गैरवैज्ञानिक चिन्तन र अन्धविश्वास व्याप्त छ। छाउपडी प्रथाले कसरी महिलाहरूलाई अशक्त पारिरहेको छ भन्ने आँखोदेखा हाल हामीले कालीकोट, बझाङ, बाजुरा, अछाम, मुगु, कैलाली र कञ्चनपुरको भ्रमण गरेर थाहा पायौं। स्थानीय महिलाको दयनीय अवस्थालाई नजिकबाट नियाल्यौं। एक महिलाको नाताले आफूलाई त्यहाँ उभ्याएर कल्पना गर्‍यौं र समस्यालाई अनुभूत गर्‍यौं।
मनमा अनेक तर्कना चलेपछि स्थानीय धार्मिक गुरुहरूसँग पनि महिनावारीको बारेमा छलफल गर्‍यौं। त्यहाँका पुरुषहरूले यो समस्यालाई कसरी बुझेका छन् ? राजनीतिक दलका नेताहरूले यसलाई मुद्दा बनाएका …

छाउपडी सुदूर पश्चिमका महिलाको व्यथा
0 comment
0 FacebookTwitterEmail

बजेटको तर्जुमालाई अन्तिम रूप दिने बेलामा अर्थ मन्त्रालयभन्दा बाहिरको अनधिकृत मान्छेलाई मन्त्रालयको गोप्यतम कक्षमा प्रवेश गराएर कर र अन्तशुल्कका दरहरूमा व्यापक हेरेफेर गराएको भन्ने अर्थमन्त्री जनार्दन शर्मामाथि लागेको गम्भीर आरोपका सम्बन्धमा सत्यतथ्यको वस्तुपरक ढङ्गमा खुलासा अहिलेसम्म पनि हुन सकेको छैन। न अर्थमन्त्रीले आफूमाथि लागेको आरोपको विश्वसनीय किसिमले खण्डन गर्न सकेका छन् न त सरकार प्रमुखले नै आफ्नो क्याबिनेटको एक वरिष्ठ सदस्यले गरेको भनिएको पदको दुरुपयोगलाई लिएर कुनै प्रकारको स्पष्टीकरण दिन जरूरी ठानेका छन्। त्यसैले त्यस दिन (जेठ १४ गते) रातको अन्तिम प्रहरतिर अर्थ मन्त्रालयमा नीति, नियम, विधि र पद्धतिको कसरी चिरहरण गरिएको थियो र त्यस्तो नैतिकहराम कृत्यमा संलग्न देखिने/नदेखिने पात्रहरू …

‘नष्ट’ सीसीटीभी फुटेजसँगै उजागर ‘क्रान्तिकारी पाखण्ड’
0 comment
0 FacebookTwitterEmail
Independent News Service (INS)

सम्पर्क
आदर्श मार्ग, थापाथली, काठमाडौ
इमेल : freedomnews2022@gmail.com

सोसल मिडिया

© 2021 Freedom News Service Pvt Ltd. All rights reserved