Home » साहित्य/कला/संस्कृति
Category:

साहित्य/कला/संस्कृति

द्रौपदी अर्थात् पाँच नाथकी अनाथिनी—२६

महाराज शन्तनुको द्विविधा यस्तो थियो कि भर्खरै फिर्ता भएको छोरो युवराज देवब्रतको विवाह गर्ने बेलामा आफू कसरी दाशराजकी छोरी चाहन्छु भन्नु?  तर सदैव आफ्नी पहिलेकी रानीको चाहना गरे पनि ती श्रापित तर मुक्त भएकी गङ्गा फर्केर दरबारमा आउनेवाली थिइनन्। उनी आफ्नो सांसारिक सन्तान देवब्रतको भने चिन्ता लिन्थिन् ……..

आखिर आमाको मन न हो। अरु अप्सराभन्दा गङ्गाको अवस्था फरक देखिन्छ किनभने जबजब देवब्रत अर्थात् भीष्म पितामहलाई कठोर निर्णय लिनु पर्ने हुन्थ्यो या द्विविधाजनक अवस्था आउँथ्यो, उनले तत्कालै आमा गङ्गालाई सम्झन्थे र उनी उनको जेहेनमा तत्काल आउँथिन्। त्यसो त उनको सर्त नै थियो, आठौँ सन्तानलाई राजकीय कार्यको …

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

द्रौपदी अर्थात् पाँच नाथकी अनाथिनी—२५

बादल या हुस्सूको बाक्लो पर्दाले कसैले पनि देखेनन्, ऋषिले आफ्नो तपस्याको बलले उनमा झन राम्री झन राम्री हुने आशीर्वाद दिए र चारकोशसम्मको माछाको गन्ध अब अत्तरको जस्तो बास्ना आउने बनाए। अचानक समागम भयो, बच्चा जन्मियो, झन राम्री भएर देखिई, शरीरमा माछाको गन्धको साटो अत्तरको बास्ना पो आउन थाल्यो।

वास्तवमा यो कुराको वर्णन गर्ने व्यक्ति तिनै योजनागन्धाका छोरा हुन् जो नदीको छेउमा रहेको टापुमा जन्मेका थिए, द्वीपमा जन्मेका थिए कृष्णवर्णका वयस्क ऋषिपुत्र जसलाई पराशर पुत्र भएकाले पाराशर कृष्ण भनियो र पछि उनले वेदको विन्यास गरेपछि वेदव्यास भनिएको हो। व्यासले पटक्कै ढाँटेका छैनन्। आफ्नी आमाका बारेमा पनि …

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

द्रौपदी अर्थात् पाँच नाथकी अनाथिनी-२४

द्रौपदीको जन्मका बारेमा विभिन्न मत राख्ने विद्वानहरू पनि छन् तर हामीले महाभारतले जे भन्छ, त्यसैलाई मान्नु पर्ने हुन्छ। द्वापर युगमा वा महाभारतकालीन युगमा अनेक तरिकाले पात्रहरूको जन्म भएको घटना वर्णित छ। जस्तो कि निषाद पुत्री मानिने, पछि महारानी अनि राजमाता भएकी मत्स्यगन्धा वा योजनागन्धा या सत्यवती जे भनौँ उनको जन्म माछाको पेटमा प्राप्त भएको मानिएको छ। उपरिचर वसुले जब सम्झिए कि मेरी पत्नीले आज ऋतुस्नान गरेकी छे, उनले तत्काल उनका लागि बच्चा पाउने व्यवस्था गर्न आफ्नू शुक्राणु चरामार्फत् पठाउँदा बिचमा बाजले झम्ट्यो र त्यो शुक्र नदीमा खस्यो। कुनै स्त्री माछाले त्यो निल्यो र गर्भिणी भयो। …

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

लुम्बिनी विकास कोषको पडरिया गाउँ स्थित प्रवेशद्वार भित्र सर्वसाधारणका लागि रोक लगाइएका कारण मायादेवी सुत्केरी पथ हुँदै मायादेवी मन्दिरसम्म जान चाहने यात्रुको लागि बाटो बन्द भएको छ । यो रोकका कारण धार्मिक आस्थाका यात्रुमा समेत निराशा उत्पन्न भएको छ ।

मायादेवी मन्दिरबाट पडरिया, खुनगाई, मनौरी, सिबलवा, बिजुवा, सिसहनिया, दोहनी, निगलिहवाहुदै तिलौराकोट दरबारसम्मको करिब ३६ कि.मी.बाटोलाई मायादेवी सुत्केरी पथ भनिन्छ । लुम्बिनी क्षेत्र विकास कोषले सो पथ लुम्बिनी गुरुयोजना विपरीत रहेको भन्दै आवतजावतमा रोक लगाएको हो । बुद्ध बचनको प्रचार–प्रसार संसारभरि भइरहँदा उहाँको जन्मसँग सम्बद्ध मायादेवी सुत्केरी (लुम्बिनी–तिलौराकोट) मार्गको प्रचार–प्रसार, संरक्षण र प्रवर्धनमा सरोकारवालाको ध्यान नपुगेको लुम्बिनी सांस्कृतिक नगरपालिका –६, पर्सा …

लुम्बिनीको मायादेवी सुत्केरी पथ: संरक्षणको पर्खाइमा ऐतिहासिक धरोहर
0 comment
0 FacebookTwitterEmail

द्रौपदी अर्थात् पाँच नाथकी अनाथिनी-२३

लाक्षागृह र द्रौपदीको जीवनसँग के सम्बन्ध छ ? प्रत्यक्ष सम्बन्ध देखाउन अलि सकिँदैन महाभारतअनुसार तर महाभारतले नै भने अनुसार यदि लाक्षागृहबाट सकुशल भाग्न सफल नभएका भए पाण्डुको सम्पूर्ण परिवारको सखाप हुने थियो कि ? यदि भूमिगतरुपमा रहनका लागि ब्राह्मण भेष धारण नगरेका भए पाण्डवहरू घुमन्तेका रुपमा पाञ्चालको राजधानी काम्पिल्य पुग्दैन थिए कि? एकचक्रा नगरीको बासमा नै ब्राह्मण भेषधारी पाण्डवहरूले द्रौपदीको स्वयंवरको घोषणा सुनेका थिए। पाण्डवहरू आफ्नो क्षमता त देखाउन लालायित हुन्थे तर उनीहरूको विभिन्न क्षमताका कारणले मृतक पाण्डवहरूको परिचय खुल्न सक्ने कुरामा सतर्क थिए। तर लाक्षागृहमा आगलागी गराएर सुरुङ्को बाटो गुमनाम जीवन बाँच्नका लागि वन …

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

गायन रियालिटी शो नेपाल आइडल सिजन ५ को उपाधि बर्दियाका करण परियारले जितेका छन् । शनिबार राति नेपाल आइडलको स्टुडियोमा भएको ग्रान्ड फिनालेमा अन्य फाइनलिस्टहरु मोहित भुजेल, सलोमी गुरुङ र सचिन विश्वकर्मालाई पछि पार्दै उनी विजेता बनेका हुन् । दर्शकको भोटको आधारमा उनी विजेता चुनिएका हुन् ।

उनले पुरस्कारस्वरूप उपाधि ट्रफी, नगद २५ लाख रूपैयाँसहित विभिन्न उपहार समेत जितेका छन। प्रतियोगितामा पोखराकी सलोमी गुरुङ फस्ट रनरअप बनिन् । उनले ट्रफीसहित नगद १० लाख पुरस्कार प्राप्त गरिन् । यस्तै दार्जिलिङका सचिन विश्वकर्मा सेकेन्ड रनरअप बने । उनले नगद ५ लाख रुपैयाँ प्राप्त गरे ।

दार्जिलिङकै मोहित भुजेल थर्ड रनरअप भए । …

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

द्रौपदी अर्थात् पाँच नाथकी अनाथिनी—२२

लाक्षागृहको कथाले कुरुवंशको नयाँ अध्याय सुरु गराएको मानिन्छ। महाभारतमा त्यस्ता धेरै निर्णायक मोडहरू छन् जसले कथालाई, परिस्थितिलाई अचानक नयाँ मोडमा पुर्‍याएका छन् र अनपेक्षित परिणामहरू देखाएका छन्। लाक्षागृहको कथामा गुम्सिएको पीडा छ, पीडाको निकास पनि पीडाले सुमसुम्याएको छ र प्रत्येक पीडाले नयाँ परिणामको अपेक्षा गरेको देखिन्छ। अर्थात् पीडाले नै शक्ति सञ्चयका लागि नयाँ गोरेटो देखाउने रहेछ, नयाँ बाटो कोर्ने अवस्था आफैँ स्वतः बन्ने रहेछ। त्यस्तै देखिन्छ।

जब महाराज धृतराष्ट्रले, अचानक राज्य सञ्चालनार्थका लागि भावी राजाको प्रशिक्षण बारणावर्तमा हुने आदेश जारी गरे, नजाने भन्ने कुरै आउँदैनथ्यो। तर नयाँ शङ्का भने उत्पन्न भएकै थियो। र पनि युधिष्ठिर …

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

लुम्बिनी विकास कोषका सदस्य सचिव सानुराजा शाक्यले रुपन्देहीको मर्चवार क्षेत्र स्थित पुरातात्त्विक सम्पदा स्थल देउरवाको निरीक्षण भ्रमण गरेका छन्।

सदस्य सचिव शाक्य सहितको लुम्बिनी विकास कोषको टोलीले पछिल्लो समयमा बुद्धको मावली ‘देवदह’ दाबी गरिएको स्थान ‘देउरवा स्तूपा’ क्षेत्रको निरीक्षण भ्रमण गरेका हुन् । निरीक्षणले मर्चवार क्षेत्रको धार्मिक, सांस्कृतिक र पुरातात्त्विक पहिचानलाई प्रवर्द्धन गर्न थप हौसला मिलेको मर्चवारी गाउँपालिका अध्यक्ष गया प्रसाद बरइले बताए ।

बरइले भने, ‘लुम्बिनी विकास कोषको साथ र सहयोगमा अब देउरवा स्तूपा, मर्चवारीमाइ स्थान र अन्य महत्त्वपूर्ण सम्पदा स्थलको संरक्षण र बिकास गर्न सहज हुनेमा विश्वस्त छु, निरीक्षणको उद्देश्य बुद्ध मावली दाबी गरिएको मर्चवारी–२ स्थित ‘देउरवा स्तूपा’ …

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

द्रौपदी अर्थात् पाँच नाथकी अनाथिनी—२१

सत्तामोहको स्वरुप कति कुरुप  हुँदो रहेछ भने त्यसले कसैलाई पनि बाँकी राख्दो रहेनछ। सत्ताको साझेदारी आफ्नैमा सीमित हुन्छ र आफ्नैलाई भौतिकरुपमा सफाया पारेपछि मात्र जसरी पनि सत्ताको साँचो आफ्नो हातमा पार्ने गरिँदो रहेछ। हामीले थाहा पाए देखिको इतिहासले पनि देखाएको प्रभाव र प्रमाण त्यही रहेछ। आजको इतिहासमा मात्र त्यो भएको देखेका छौँ र त्यसलाई आजको राजनीतिक विकृतिको रुपमा अथ्र्याएका छौँ तर जबदेखि मानव इतिहासमा नेतृत्वको अवधारणा पलायो र जसरी पनि आफ्नो समूह र अर्को समूहमाथि आधिपत्य कायम गर्ने लोभ पलाउन थाल्यो, त्यही बेलादेखि असहिष्णुता बढेको अनुभूत गर्न सकिन्छ। जङ्गलमा पशुहरुको राज्यमा शक्तिवानले कमजोरलाई जसरी पनि …

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

ललितपुरको बुङ्मतीका सुरेश लवट तुलाधरले परम्परागत मूर्तिकला साधनामा २० वर्ष खर्चिसक्नुभएको छ। परम्परागत कला सिर्जना होमिनेमा उहाँ चौँथो पुस्ता हुनुहुन्छ। पुस्तान्तरण हुँदै आएको कलाको बिँडो उहाँपछिको पुस्ताले धान्ला वा नधान्ला उहाँ यकिनसाथ भन्न सक्ने अवस्थामा हुनुहुन्न। तर तुलाधर भने जीवनलाई यही कलामा समर्पण गरिसक्नुभएको छ।

कलायात्राको २० वर्षे यात्रामा उहाँलाई यसपटक अपेक्षा नगरेको उपहार प्राप्त भयो। नेपाल ललितकला प्रज्ञा प्रतिष्ठानको राष्ट्रिय ललितकला प्रदर्शनी, २०८१ मा राखिएका चार सय ८२ कलाकारका पाँच सय २२ कलाकृतिमध्ये सर्वोत्कृष्ट ठहरिएको ‘२१ तारा’ले रु एक लाख पुरस्कार पायो। उक्त पुरस्कारलाई उहाँ बीस वर्षको मेहनतको उपलब्धि हो भन्नुहुन्छ।

प्रदर्शनीमा परम्परागत, आधुनिक, धर्म, संस्कृति, इतिहास, दैनिक जनजीवनसँग …

0 comment
0 FacebookTwitterEmail
Newer Posts
Independent News Service (INS)

सम्पर्क आदर्श मार्ग, थापाथली, काठमाडौँ
फोन  : 01-4102022 / 01-4102121
इमेल : freedomnews2022@gmail.com

सोसल मिडिया

प्रधान सम्पादक: तारानाथ दाहाल

© 2021 Freedom News Service Pvt Ltd. All rights reserved