Home » विचार » Page 2
Category:

विचार

गाजापट्टीमा स्थिति क्रमशः बिग्रिँदै गएको छ। युद्धमा जित हार जसको भए पनि मानवता इतिहासको ‘सबैभन्दा अन्धकार समय’ नजिक पुगेको छ। हमासको समाप्ति र बन्धकको मुक्तिका वाचा साथ अगाडि बढेको इजरायलले गाजामा करिब १५ हजार भन्दा बढी मान्छे मारिसकेको छ। लाखौँ घरबारविहीन भएका छन्।

“स्थिति प्रत्येक दिन भन्दा घण्टाले बिग्रिँदै गइरहेको छ, चारतिरको तीव्र बमवारिको वर्षामा सर्वसाधारणलाई ओत लाग्न गाह्रो छ। हामी मानवताको सबैभन्दा अन्धकार घडीको नजिक छौँ।” डब्लुएचओका एक पदाधिकारीको भनाइ हो यो। युक्रेनको अवस्था पनि त्यस्तै छ। रुसी राष्ट्रपति भ्लाडिमिर पुटिनले युक्रेनमा एक लाख ७० हजार सैनिक बढाउन दिएको आदेशको पालना भएको छ।

यो सबै परिवेशलाई हेर्ने हो भने,सन …

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

हुन त विश्वमा नागरिकलाई पूर्ण सन्तुष्ट पार्ने कुनै प्रणाली विकास भएको छैन। हरेक लोकतान्त्रिक वा तानासाही प्रणाली भित्र असन्तुष्ट अथवा फरक मत राख्ने नागरिक हुन्छन् नै। यसलाई लोकतन्त्रको सुन्दरता अथवा मानवीय स्वभावका रूपमा लिइन्छ। तर यसको सिमाना र मात्राका आधारमा प्रणालीको लोकप्रियतामा  नागरिकको असन्तुष्टि जोख्नुपर्छ। जुन धेरै हिसाबले नेतृत्वका सन्दर्भमा अनि केही हदसम्म प्रणालीको गुण र दोषमा आधारित रहन्छ।

सन्दर्भ: नेपालको लोकतान्त्रिक पद्धति भित्र राज्य सत्ता सञ्चालन गरिरहेको नेतृत्व माथि बढ्दो असन्तुष्टिको हो। जसको पछिल्लो उदाहरण रवि लामिछाने भएका छन्। अहिलेको प्रतिनिधि सभामा चौथो ठुलो दल भएर पनि प्रभावकारी भूमिका देखाउन नसकिरहेको राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीका सभापति लामिछाने माथि पोखराको एउटा …

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

राज्यव्यवस्था अन्तर्गत सुशासन र कुशासन सँधैं चर्चा भइरहने शब्दावली हुन्। कुशासनका लागि फितला नियम–कानुन, ढङ्गहीन र गलत कार्यशैली, साधनहरूको दुरुपयोग, काममा लापरबाही आदि धेरै पक्षरू जिम्मेवार रहेता पनि त्यसमा भ्रष्टाचार र आर्थिक हिनामिनाको प्रतिशत निकै बढी हुने गर्दछ। कसै–कसैले भ्रष्टाचार नै कुशासन हो भन्ने ठान्दछन्, तर यो सोचाई त्यति युक्तिसंगत होइन। अधिनायकवादी सत्तामा राजनेता त्यागी र गुणी भएमा राज्यव्यवस्था सोही अनुरूप भएका दृष्टान्त निकै छन्। तर, शक्तिको दुरुपयोग भएमा वा स्वयं शासक नै भ्रष्ट भएमा त्यसको प्रतिकार गर्ने उपाय सजिलो कदापि हुँदैनन्। मनुस्मृतिमा भ्रष्ट शासकलाई जनताले बल प्रयोग गरेर पनि हटाउनु पर्दछ भनी लेखिएको छ। मत प्रयोग गरेर वा सजिलो

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

तेस्रो पटक प्रधानमन्त्री बन्नैका लागि राजनीतिक निष्ठा र इमानदारिता लाई दाउमा राखेर प्रतिनिधि सभाको दोस्रो ठुलो दल नेकपा एमालेको समर्थन जुटाएका पुष्पकमल दाहालले गठबन्धन सरकारको नेतृत्व गरेको वर्ष दिन पुगेको छ।

दाहाल गएको पुस १० गते २७५ सांसद रहेको प्रतिनिधि सभाबाट प्रधानमन्त्री निर्वाचित हुँदा ७ दल र स्वतन्त्र सहित १७९ सांसदले समर्थन गरेका थिए। तर अहिले दाहालले नेकपा एमाले, रास्वपा, राप्रपा र स्वतन्त्र सांसद अमरेशकुमार सिंह, प्रभु साह र किरणकुमार साहको समर्थन गुमाई सकेका छन्। सत्ता गठबन्धनमा काँग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवासँग कुरा नमिलेपछि एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीसँग वार्ता गरेर तेस्रो पटक प्रधानमन्त्री बन्दा दाहालसँग क्रुद्ध नेपाली काँग्रेस र नेकपा …

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

महाभारतको प्रसङ्गले एउटा कुरामा ध्यान जान्छ —पुराणहरूभन्दा पहिले महाभारतको रचना भयो होला कि पुराणहरूको? पुराणहरूमा जब जय नामको इतिहासको कुरा आउँछ, जुन जयलाई पछि महाभारतको कथाको रुपमा लिइएको छ। अहिलेसम्म प्राप्त, मननीय, संग्रहणीय र पठनीय सामग्रीको श्रेणीमा श्रीकृष्ण द्वैपायन व्यासले रचना गरेका महाभारत(१८ पर्व), पुराण( १८ महापुराण र १८ उपपुराण) र चारओटा वेदहरू( ऋग्वेद, सामवेद, यजुर्वेद र अथर्ववेद)को आधुनिक तरिकाले व्यवस्थापन गरेको पाइन्छ। महर्षि व्यासले आफ्ना छोरा शुकदेवबाहेकका चारओटा शिष्यहरू ऋषि पैललाई ऋग्वेदको, ऋषि जैमिनिलाई सामवेदको, ऋषि वैशम्पायनलाई यजुर्वेदको र ऋषि सुमन्तुलाई अथर्ववेदको प्रचार, प्रसार र गूढार्थहरूको व्याख्या गर्ने जिम्मा दिएका थिए। अनि रचना गरिएका महापुराणहरूको क्रममा श्रीमद्भागवतसहित अठार पुराणहरू …

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

राजा पृथ्वीनारायण शाह हुँदै थालिएको एकीकरण अभियान र बेलायतसँग भएको ४ मार्च सन् १८१६ को सुगौली सन्धि हुँदै आधुनिक सन्दर्भमा नेपालले १४ डिसेम्बर सन् १९५५ मा राष्ट्रसङ्घको सदस्यता प्राप्त गरेको थियो। यसरी नेपाल दुनियाँका देशहरूको पङ्क्तिमा देखा परेको हो।

भौगोलिक र पर्यावरणीय क्षेत्रको दृष्टिबाट हेर्दा हिमाल, पहाड र तराईका तीन वटा मूल क्षेत्रहरू, हिम चुचुरा, उच्च पहाड, मध्य पहाड, उपत्यका, बेँसी, दुन र भित्री मधेस एवं खोँच, मधेसका जङ्गल र फाँटहरू तथा पहाडका भिर पाखाहरू, जङ्गल र खोला किनारहरूको विविधता बोकेको यो भूखण्ड हो।  

तर प्रागैतिहासिक कालमा विश्वका विभिन्न क्षेत्रमा देखा परेका अस्ट्रेलोपिथेकस, होमोह्याविलिस, होमोइरेक्टस, नेन्डरथल, होमोसेपिन, डेनिसोभन, होमोनालेदी, लगायतका

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

तत्कालीन १० बर्से सशस्त्र युद्धको नेतृत्वकर्ता सुप्रिम कमान्डर प्रचण्डले नेपालको संसदीय राजनीतिमा पुष्पकमल दाहालको परिचय बसालेको १८ वर्ष भयो। संसदीय राजनीतिलाई दुत्कारेर १० वर्षसम्म संसदीय व्यवस्था र राज्य संरचना विरुद्ध बम र बारुद खेलाउँदा खेलाउँदै १७ हजार नागरिकले अनाहक मै ज्यान गुमाए। जुन माओवादी कै शब्दमा राज्यको अग्रगामी रूपान्तरणका लागि अपरिहार्य आवश्यकता थियो।

प्रजातान्त्रिक संसदवादी राजनीतिक दलको जनधारसँगै विश्वाससमेतको मर्ममा पटक पटक प्रहार गरेका प्रचण्डहरू २०६२ साल मङ्सिर ७ गते दिल्लीमा भएको १२ बुँदे सम्झौताको आड र संसदीय राजनीतिक दलका नेताहरूको भरोसामा २०६३ सालमा उही संसदीय राजनीतिमा फर्किए। 

प्रचण्डबाट पुष्पकमल दाहाल बनेपछि ३ पटक त्यहीँ संसदीय प्रणालीको अङ्कगणितबाट प्रधानमन्त्री बनेका

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

करको अर्थ परिस्थिति अनुसार धेरै हुन सक्छन्। यहाँ कर भनेको सरकारलाई बुझाउने दस्तुर भन्ने बुझौँ। विभिन्न कारणले कर सरकारले लगाउँछ तर सर्त भनेको जनतालाई त्यसको कारण पनि भन्नुपर्छ र कर लिएबापत त्यसको सेवा पनि दिएको हुनुपर्छ।

प्रसङ्ग त महाभारत कालमा किन कर उठाउँथे र कसरी कर उठाउने गर्दथे भन्ने बारेमा नै हो।  आजको दिनमा आर्थिक अर्थमा प्रयोग गरिने करको शाब्दिक अर्थ के रहेछ थाहा पाउन नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानको बृहत् शब्दकोशको  विद्युतीय स्वरूपमा उपलब्ध शब्दकोशमा करका बारेमा यस्तो लेखिएको रहेछ:

कर संस्कृत शब्द रहेछ।  त्यसको तेस्रो प्रविष्टिमा भनिएको छ

१. पहिले रैतीले भेटीका रूपमा जिमिदार, तालुकदार आदिलाई दिने गरिएको विभिन्न प्रकारको …

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

नेपालमा  सङ्घीयता कार्यान्वयनका क्रममा  विभिन्न जटिलता देखापरेका छन् ।  तीन तहका सरकार बिच अधिकार र शक्तिको प्रयोगमा अन्योल, द्वन्द्व र दम्भ बढ्दै गएको छ । परिणाम स्वरूप बजेट र विकास निर्माणका योजना कार्यान्वयनमा पनि गतिहीनताको अवस्था छ ।  सङ्घ, प्रदेश र स्थानीय सरकारका अधिकार प्रत्यायोजनका खिचातानी बढ्दै  मधेश प्रदेश सरकारले  नेपाल सरकारलाई  चेतावनी दिएको छ । 

स‌ंघ र प्रदेशबिच यस्तै समस्या झेल्दै आएको छिमेकी राष्ट्र भारतका विकास योजनाहरूमा भने केही वर्ष देखि अप्रत्याशित गति लिएका छन् । ‘प्रधानमन्त्री गति शक्ति योजना’ ले विगतको समयमा भारतको सङ्घीय र प्रदेश सरकार लगायत अन्तर मन्त्रालय बिचका सबै समस्याहरूलाई समाधान गर्ने साथै ‘गति शक्ति

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

विश्वका भाषा सम्बन्धी आधिकारिक जानकारी प्रदान गर्ने वेबसाइट एथनोलग (२०२३) का अनुसार संसारमा अभिलेख भएका भाषाहरू जम्मा ७ हजार ६०८  छन् । जसमा बोलीचालीमा रहेका भाषाहरू जम्मा ७ हजार १६८ छन् ।

जीवन्त भाषाहरूमा पनि संस्थागत, स्थिर, जोखिममा परेका, र लोप भइसकेका गरी विभिन्न वर्गहरूका भाषालाई बाँडेर हेर्न सकिन्छ । हालसम्म जानकारीमा भएका मध्ये ४५१ भाषाहरू लोप भइसकेका छन् ।  जोखिममा परेका भाषाहरू पनि क्रमशः लोप हुँदै जाने खतरामा रहेका छन् ।

विभिन्न भाषिक परिवारमा विभक्त यी भाषाहरूमा भारोपेली परिवार अन्तरगत जम्मा ४५५ भाषाहरू रहेका छन् । संस्कृत र नेपाली यसै परिवार अन्तरगतका भाषा हुन् । यसरी भारोपेली परिवार अन्तर्गत

0 comment
0 FacebookTwitterEmail
Independent News Service (INS)

सम्पर्क आदर्श मार्ग, थापाथली, काठमाडौँ
फोन  : 01-4102022 / 01-4102121
इमेल : freedomnews2022@gmail.com

सोसल मिडिया

प्रधान सम्पादक: तारानाथ दाहाल

© 2021 Freedom News Service Pvt Ltd. All rights reserved