स्वतन्त्र समाचार सेवा / INS बङ्गालको खाडी बहु-क्षेत्रीय प्राविधिक तथा आर्थिक सहयोग पहल (बिम्स्टेक)को छैटौँ शिखर सम्मेलन आज (अप्रिल ४, २०२५) थाइल्यान्डको बैंककमा आयोजना भइरहेको छ। यसमा सात सदस्य राष्ट्रहरू बङ्गलादेश, भुटान, भारत, म्यानमार, नेपाल, श्रीलङ्का र थाइल्यान्डका सरकार प्रमुख वा प्रतिनिधिहरू सहभागी छन्।
यो सम्मेलनको मुख्य उद्देश्य क्षेत्रीय सहयोगलाई सुदृढ बनाउनु हो। सम्मेलनमा “बिम्स्टेक बैंकक भिजन २०३०” लाई अनुमोदन गरिनेछ । सो भिजनले आगामी वर्षहरूका लागि सहयोगको कार्यदिशा तय गर्नेछ। साथै, बिम्स्टेक प्रबुद्ध व्यक्ति समूहको प्रतिवेदन पनि स्वीकृत हुने अपेक्षा गरिएको छ।
सम्मेलनमा “बिम्स्टेक म्यारिटाइम ट्रान्सपोर्ट कोअपरेसन” सम्झौतामा हस्ताक्षर भएको छ । यस सम्झौताले समुद्री यातायात र व्यापारमा सहकार्यलाई बढवा दिनेछ। बिम्स्टेक र संयुक्त राष्ट्रको लागू औषध तथा अपराध नियन्त्रण कार्यालयबिच समझदारी पत्रमा हस्ताक्षर भएको छ । यस समझदारीले क्षेत्रीय सुरक्षा र अपराध नियन्त्रणमा सहयोग पुर्याउने अपेक्षा राखिएको छ।
यो सम्मेलनको मूल नारा “प्रोस्परस, रेजिलिएन्ट, एन्ड ओपन बिम्स्टेक” रहेको छ, जसले समृद्ध, लचिलो र खुला क्षेत्रीय सहयोगमा जोड दिन्छ।
नेपालका प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको नेतृत्वमा नेपाली प्रतिनिधिमण्डल सम्मेलनमा सहभागी छ। प्रधानमन्त्री ओलीले बिम्स्टेक सम्मेलनलाई सम्बोधन गर्ने कार्यक्रम छ। यो सम्मेलनमा उनले क्षेत्रीय सहयोग, समृद्धि र दिगोपनका लागि नेपालको दृष्टिकोण प्रस्तुत गर्नेछन्।
यस क्रममा हिजो बिहीबार प्रधानमन्त्री ओलीले भुटानका प्रधानमन्त्री छिरिङ तोब्गेसँग पनि शिष्टाचार भेट गरेका छन्। यो भेटले दुई देशबिचको सम्बन्ध सुदृढ गर्न मद्दत गरेको दाबी परराष्ट्र मन्त्रालयका अधिकारीहरूले गरेका छन् ।
प्रधानमन्त्री ओलीको भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीसँग पनि साइड लाइन भेटवार्ता तय भएको छ। यो भेटमा दुई देशबिचका आपसी हितका विषयहरू, जस्तै व्यापार, ऊर्जा र कनेक्टिभिटीमा छलफल हुने सम्भावना छ। अन्य सदस्य राष्ट्रका नेताहरूसँग पनि साइडलाइन वार्ता गर्ने सम्भावना रहेको छ।
सम्मेलनमा “बिम्स्टेक म्यारिटाइम ट्रान्सपोर्ट कोअपरेसन” सम्झौतामा हस्ताक्षर भएको छ, जसमा नेपालको तर्फबाट पनि सहमति जनाइएको छ। यो सम्झौताले समुद्री यातायात र व्यापारमा सहकार्यलाई बढवा दिनेछ। साथै, बिम्स्टेक र संयुक्त राष्ट्रको लागू औषध तथा अपराध नियन्त्रण कार्यालय बिचको समझदारी पत्रमा पनि हस्ताक्षर भएको छ, जसमा नेपालको समर्थन छ।
गत बुधवार बैंककमा ओलीले थाइल्यान्डका वरिष्ठ व्यवसायीहरूसँग भेटघाट गरेका छन्। यो भेटमा नेपाली व्यवसायी प्रतिनिधिमण्डल पनि सहभागी थियो। यसले नेपालमा लगानी र व्यापारको सम्भावनालाई प्रोत्साहन गर्ने उद्देश्य राखेको छ। सम्मेलन आजै समापन हुने अपेक्षा छ, र त्यसपछि थप घोषणा वा वक्तव्य सार्वजनिक हुनसक्ने जनाइएको छ ।
बिम्स्टेकको खास महत्त्व यसको क्षेत्रीय सहयोग, आर्थिक विकास र भू-राजनीतिक सन्तुलनमा निहित छ। यो सङ्गठनले दक्षिण एसिया र दक्षिण पूर्वी एसियालाई जोड्ने सेतुको रूपमा काम गर्छ। सात सदस्य राष्ट्रहरूसँग मिलेर यो सङ्गठनले विभिन्न क्षेत्रमा सहकार्य गर्छ।
बिम्स्टेकले सदस्य राष्ट्रहरूबिच व्यापार, लगानी र कनेक्टिभिटी बढाउन महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ। बङ्गालको खाडी क्षेत्रमा करिब १.७ अर्ब जनसङ्ख्या (विश्वको २२% जनसङ्ख्या) र ४ ट्रिलियन डलरभन्दा बढीको संयुक्त जिडिपी रहेको छ। यो सङ्गठनले मुक्त व्यापार सम्झौता र यातायात सम्पर्क जस्ता पहलमार्फत आर्थिक समृद्धिलाई प्रोत्साहन गर्छ।
यो सङ्गठनले सडक, रेल, समुद्री र डिजिटल कनेक्टिभिटीलाई जोड दिन्छ। भौगोलिक रूपमा बङ्गालको खाडी क्षेत्रमा अवस्थित यी देशहरूबिच भौतिक र आर्थिक सम्पर्क बढाउनु यसको प्राथमिकता हो। नेपाल र भुटान जस्ता भूपरिवेष्टित देशहरूलाई समुद्रसम्म पहुँच र व्यापारका लागि यो मञ्च उपयोगी छ।
बिम्स्टेकले आतङ्कवाद, सङ्गठित अपराध, लागू औषध तस्करी र साइबर सुरक्षाजस्ता क्षेत्रमा पनि सहकार्य गर्छ। जलवायु परिवर्तन, प्राकृतिक प्रकोप व्यवस्थापन र नवीकरणीय ऊर्जामा सहयोग बिम्स्टेकको अर्को महत्त्वपूर्ण पक्ष हो। बङ्गालको खाडी क्षेत्र प्राकृतिक प्रकोपको जोखिममा रहेकाले संयुक्त प्रयासले दिगो विकासमा योगदान पुर्याउन सक्छ।
दक्षिण एसिया र दक्षिण पूर्वी एसियाबिचको सेतुको रूपमा बिम्स्टेकले भारतको पूर्व फर्क “ एक्ट इस्ट” नीति र थाइल्यान्डको क्षेत्रीय प्रभावलाई जोड्छ। साथै, दक्षिण एसियाली सहयोग सङ्गठन सार्क र अन्य क्षेत्रीय सङ्गठनहरूमा देखिएको गतिरोधका कारण बिम्स्टेक वैकल्पिक मञ्चको रूपमा उदाएको छ। यसले भारत-पाकिस्तान तनावबाट प्रभावित नभई सहयोगको वातावरण सिर्जना गर्छ ।
नेपाल जस्तो भूपरिवेष्टित देशका लागि बिम्स्टेकले व्यापार, ऊर्जा (जस्तै जलविद्युत निर्यात) र क्षेत्रीय बजारमा पहुँचको अवसर प्रदान गर्छ। साथै, भारत र अन्य देशहरूसँगको सम्बन्ध सुधारमा पनि यो मञ्च उपयोगी छ। यो सङ्गठनले सदस्य राष्ट्रहरूको साझा हितलाई सम्बोधन गर्दै क्षेत्रीय एकीकरण र विश्वव्यापी मञ्चमा प्रभाव बढाउने लक्ष्य राखेको छ। यो सङ्गठन खासमा सार्कको विकल्पको रूपमा भारतको पहलमा स्थापित भएको हो ।
श्रोत: आइएनएस-स्वतन्त्र समाचार
स्वतन्त्र समाचार सेवा / INS का अन्य पोस्टहरु:
- तीनकुने घटनाको छानबिन जारी छ : आयोग
- चैते दसैँ : देशभरका शक्तिपीठमा भक्तजनको बिहानैदेखि भीड
- डढेलोबाट घर जोगाउनै मुस्किल
- ट्रम्पको कर कटौतीका लागि अमेरिकासँग वार्ता गर्दै इजरायल
- नेपाली चलचित्रका लागि अविष्मरणीय वर्ष ‘२०८१’
- चितुवाको निसानामा बालबालिका, डेढ महिनामा एकको मृत्यु, दुई घाइते
- चन्दा सङ्कलन गरी पदमार्ग निर्माण
- म्यान्मा भूकम्प प्रभावितलाई सहायता निरन्तर जारी : संयुक्त राष्ट्रसङ्घ
- तीनकुने घटनामा दिवङ्गत पत्रकार रजकलाई लुम्बिनीमा श्रद्धाञ्जली
- बिपी राजमार्ग : वैकल्पिक सडक निर्माण गरिँदै
