यो वर्षको पाँच महिनामा (२०२३ जनवरीदेखि मेसम्म) ४ लाख ७० हजार पाँच सय ४२ बढी पर्यटक लुम्बिनी भित्रिएका छन् । गत वर्ष सोही अवधिमा लुम्बिनी भ्रमण गर्ने पर्यटकको संख्या ३ लाख ६२ हजार ५६ थियो । गत वर्षेभन्दा १ लाख ८ हजार चार सय ८६ ले बढी भएको बताइएको छ।
यो वर्षको मे महिनासम्म ६७ देशका ३४ हजार ४ सय १३ जना विदेशी, ३ लाख २४ हजार २ सय ६८ नेपाली र एक लाख ११ हजार आठ सय ६१ भारतीय नागरिकले बुद्धजन्मस्थलको भ्रमण गरेको तथ्यांक छ । यस्तै, गत वर्ष २ हजार ६ सय ८७ राहदानी लिएका, दुई लाख ८९ …
कणिक नीति, कणिक ऋषिले प्रतिपादित गरेको नीति। व्युत्पत्तिमूलक नेपाली शब्दकोश (नीलमणि ढुङ्गाना—२०७५) ले कणिकको अर्थ यस्तो लेखेको छ —राजनीति तथा अध्यात्म विषयका विशेषज्ञ एक मुनि। पाण्डवको उत्कर्ष देखेर चिन्तित धृतराष्ट्रलाई यिनले उपदेश दिएका थिए( महाभारत, आदिपर्व अध्याय १३९)।
महाभारतको आदिपर्वको १३९औँ अध्याय (गीताप्रेस संस्करण) मा कणिकले महाराजा धृतराष्ट्रलाई कूटनीतिक उपदेश दिएका छन्। युवराज पदको अभिषेकपछि युधिष्ठिरमा बुद्धि, शौर्य, धैर्यता, दयालुपन, नम्रता, स्थिरता र जनताप्रतिको अविचल प्रेम बढ्दै गयो। हस्तिनापुरबासी तथा सम्पूर्ण भारतवर्षले युधिष्ठिरमा दिवंगत महाराज पाण्डुको झझल्को महसुस गर्न थालियो। युवराज युधिष्ठिरको शील, सदाचार र विचारशीलबाट जनतामा प्रभाव पर्न थाल्यो।
भाइ भीमसेनले श्रीकृष्णका दाजु बलरामसँग खड्ग, गदा र रथयुद्धको विशिष्ट …
बुटवलको लुम्बिनी केबलकारको टप स्टेसन रहेको पाल्पाको वसन्तपुर डाँडास्थित कामाख्या देवीको मन्दिरमा सप्ताहव्यापी पूजाआराधना सुरु भएको छ। व्यावसायिक घराना आईएमई ग्रुपको नेतृत्वमा बनेको लुम्बिनी केबलकार यही जेठ १५ गतेदेखि व्यावसायिक रूपमा सञ्चालन हुँदैछ। केबलकार सञ्चालन हुनुपूर्व मन्दिरमा कामाख्या देवीको मूर्ति प्राणप्रतिष्ठा गरी पूजाआराधना सुरु भएको हो।
भारतको गुहावटीमा रहको मन्दिरकै शैली र कलामा वसन्तपुरमा कामाख्या मन्दिर बनेको छ। कामाख्या मन्दिरको दर्शनले मनोकामना पूरा हुने र सांसारिक बन्धनबाट मुक्ति पाइने धार्मिक विश्वास रहेको धर्मगुरु किशोर गौतमले बताउनुभयो। सप्ताहव्यापी पूजाआराधनामा गुहावटी र नेपालका ११ जना पण्डितहरूले धार्मिक प्रवचन दिँदैछन्।
कामाख्या देवीको मन्दिरसहित भगवती मन्दिर, गणेश मन्दिर, कैलाश पर्वत, वर–पिपल, ढुंगेधारा, पोखरी आदि …
बौद्ध धर्मालम्वीको विशेष मानिने बौद्ध स्तुप अर्थात् स्वयम्भू काठमाडौँ उपत्यकाको पश्चिमी भेगमा पर्छ। यसलाई अर्को भाषमा महाचैत्य पनि भनिन्छ। उहिले उपत्यकामा पानी भरिएको बेलामा यहाँ विपस्वी बुद्ध आई तीनपटक वरिपरीको पहाड घुमेर नागार्जुनको टुप्पोमा बसी तपस्या गरेका थिए। त्यसपछि वैशाख पूर्णिमाका दिन दक्षिण फर्केर कमलको बिउ मन्त्र गरी दहमा रोपेका थिए। अर्को सालको वैशाख पूर्णिमाकै दिन कमल उम्रेको र त्यसमा पञ्चरश्मिसहित स्वयम्भु महाचैत्यको उत्पति भएको मानिन्छ। नेवारीबाट स्येँको अर्थ स्वयं, गुँको अर्थ वनबाट स्येँगु र पछि यसै शब्दलाई स्वयम्भू भनिएको पाइन्छ।
पुराणअनुसार, पहिले उपत्यका ठूलो ताल थियो, जसबाट कमल फूलको उत्पत्ति भएको थियो। त्यसपछि यसको नाम स्वयम्भू रहन गएको पाइन्छ। …
समुन्द्र सतहबाट लगभग २१०० मिटरको उचाइँमा रहेको प्युठान जिल्ला स्वर्गद्वारी नगरपालिका वडा नम्बर २ मा अवस्थित स्वर्गद्वारी साँच्चिकै सुन्दर, शान्त,रमणीय र अलौकिक स्वर्गतुल्य छ। महाभारत कालमा पाँच पाण्डव स्वर्ग जाने क्रममा यज्ञ गरेको स्थान भएकोले स्वर्गद्वारी नाम रहन गएको भन्ने लोकमान्यता छ। विसं १९१६ साल श्रावण शुक्ल एकादशीका दिन साविकको सखी गाविस वडा ९ रून्टी रोल्पाको गौतम (खत्री) परिवारमा जन्मनु भएका महाप्रभु ( बाल्यकालको नाम नारायण) जन्मको छैठौं दिनमा आमाले मासु खाएको थाहा पाएर आमाको दूध खान छाड्नुभएछ। तत्पश्चात गाईको दूध खाएर महाप्रभुको भौतिक देह हुर्किए छ। महाप्रभु सानैदेखि विलक्षण प्रतिभा भएको र अपत्यारिला (सामान्य रुपमा बालकले गरेको हो भनेर …
छोरो गयो परदेश, बग्ने चौलानी,
आमा घरै रुने,
कहाँ जान्छ बग्न्या पानी,
कैको माया मानी।
प्रसिद्ध गायक भोजराज भट्ट चौलानी खोलो र विदेश जाने छोरो र आमाको आँशुको कथा खुबै चलेको छ। किनकी सुदूरपश्चिम र कर्णालीका धेरै मानिसले आफ्नो जीवन चौलानी खोलाको पानीझैँ मान्छन्। जीवन पानीझैँ बगेको बगेकै छ तर कहाँ जाने हो थाहा छैन।
यो नियात्रा सुदूरपश्चिमको अछाम र कर्णालीको सल्यानका केही स्थानहरूमा आएका परिवर्तनको अध्ययनका लागि बैशाखको अन्तिम साता पत्रकारहरूको एउटा टोली त्यतातिर घुम्दै गर्दाखेरिको अनुभूतिमा आधारित छ। त्यही टोलीको एउटा सदस्य थियो यो पङ्तिकार।
बाटो हिड्ने वा गुड्ने क्रममा अनेक पटक खोलो तर्दा भोजराज भट्टको त्यही देउडा …
बुद्धजन्मस्थल लुम्बिनीको मायादेवी मन्दिर परिसरमा चीनले अनधिकृत रूपमा कार्यक्रम गरेर हल्लाखल्ला गरेपछि यहाँ धेरैलाई अप्ठ्यारो परेको छ। २५६७औँ बुद्ध जयन्तीको पूर्वसन्ध्यामा बिहीबार बेलुका लुम्बिनी स्थित पवित्र उद्यान क्षेत्रभित्र रहेको मायादेवी मन्दिर परिसरमा चीनको आयोजनामा अनधिकृत रूपमा कार्यक्रम सम्पन्न भएको हो ।
“विश्व सम्पदामा सूचीकृत मायादेवी मन्दिर परिसरमा युनेस्कोले कुनै अन्य देशलाई प्रोपोगण्डाका लागि कुनै पनि कार्यक्रम गर्न मनाही गरेको छ” स्थानीय सञ्चारकर्मी दिनेश लोधले भन्नुभयो, “तैपनि पनि ठुल्ठूला साउण्ड सिस्टम (स्पिकर) राखेर कोलाहल गर्दै चिनियाँ टोलीले कार्यक्रम गरेको छ ।”
“बैशाख २२ गते शुक्ल पूर्णिमाका दिन पर्ने बुद्ध जयन्ती तथा लुम्बिनी दिवसको अवसरमा लुम्बिनीमा विशेष कार्यक्रमको आयोजना हुँदैछ । त्यसका …
२५६७ औँ बुद्ध जयन्ती एवं लुम्बिनी दिवस २०८० को तयारी पूरा भएको छ। प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले वैशाख २२ गते बुद्धजयन्ती मूल समारोहको उद्घाटन गर्ने कार्यक्रम रहेको आयोजकले जनाएको छ। लुम्बिनी विकास कोषले लुम्बिनीमा पत्रकार सम्मेलन गरी कार्यक्रमको तयारीबारे जानकारी गराएको हो।
लुम्बिनी स्थित अन्तर्राष्ट्रिय सभाहल तथा ध्यान केन्द्रमा २५६७औँ बुद्ध जयन्ती एवं लुम्बिनी दिवस विशेष समारोह हुनेछ। ‘विशेष समारोहमा लुम्बिनी विकास कोषका अध्यक्ष एवं संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयनमन्त्री सुदन किराती, मुख्यमन्त्री, प्रतिनिधिसभा तथा प्रदेशसभा सदस्यहरू, स्थानीय सरकार प्रमुखसहित उच्चस्तरीय पदाधिकारी, कुटनीतिक नियोग, विदेशी पाहुनाहरूसमेतको सहभागीता रहनेछ।
बुद्ध जयन्तीको अवसरमा यस वर्षको बैशाख बुद्ध पूर्णिमाको दिनलाई संस्कृति, पर्यटन तथा …
कर्णाली- चिन्नेलाई ‘श्रीखण्ड’ नचिन्नेलाई ‘खुर्पाको बिंड’ भन्ने उखान जस्तै नै हो। केही समयअघि संघिय मामिला तथा स्थानीय विकास मन्त्रालयका एक लेखा अधिकृतसँग यो यात्रा सुरु हुन्छ- काठमाडौँको शंखमुलबाट। नयाँ वानेश्वरबाट हुँदै त्रिभुवन अन्तराष्ट्रिय विमानस्थल तर्फ काठमाडौँ–नेपालगञ्जको दिवा ३ वजेको बुद्ध एयर उडानका लागि ट्याक्सी भाडामा रु. ५ सय दिएर मित्रको डेरा हुँदै (पिकअप गर्दै) एयरपोर्ट लागिन्छ। त्यसै बेला अर्को एक सहउडान यात्री आफूलाई पनि तिनकुनेबाट लिफ्ट माग्छन् र एयरपोर्ट जान्छन्। तर नेपाली चलन/संस्कृति प्लेन आधा घण्टा ढिलो जेहोस् ३:३० मा उड्यो। ४:३० तिर नेपालगञ्ज उत्रियो। पूर्व तयारीका कारण सूर्खेतबाट भाडाको स्कोरपियो जिप नेपालगञ्ज विमानस्थल बाहीर हामीलाई गुडाउन तैयारी अवस्थामा रहेछ। …
प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’को सरकार जलवायु परिवर्तन, जैविक विविधता ह्रास र वातावरणीय प्रदूषण जस्ता विश्वव्यापी सङ्कटले उत्पन्न गरेको जोखिम न्यूनीकरण गरी पर्यावरणीय सन्तुलन कायम गर्न चाहन्छ। प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’को सरकारको चाहना चुरे क्षेत्रको उत्खनन गरी ढुङ्गा, गिट्टी, बालुवा निर्यात गर्ने कार्यलाई रोक लगाउने तथा चुरे र शिवालिक पर्वत शृङ्खलाको संरक्षणका लागि सञ्चालित चुरे संरक्षण कार्यक्रमलाई प्रभावकारी बनाई तराई/मधेसको मरुभूमिकरण रोक्न सबै साधन र स्रोतको उपयोग गर्ने पनि छ। अनि त्यससँगै जंगल काटेर निजगढ विमानस्थल पनि बनाउन पनि चाहन्छ सरकार।
सरकारमा सहभागी भएका र गठबन्धनमा आबद्ध १० राजनीतिक दलको साझा अवधारणाका रूपमा आएको साझा कार्यक्रममा अनेकन विरोधाभास छ। प्रधानमन्त्री तथा …
सम्पर्क
आदर्श मार्ग, थापाथली, काठमाडौँ
फोन : 01-4102022 / 01-4102121
इमेल : freedomnews2022@gmail.com
