Home » नीति/राजनीति » Page 45
Category:

नीति/राजनीति

समाजवादको सैद्धान्तिक प्रस्तावना

अक्सफोर्ड राजनीति शास्त्रको पारिभाषिक शब्दकोषले समाजवादको व्याख्या यसरी गरेको छ– ‘उत्पादनवितरण र विनिमयका साधनमा राज्यको (मात्र ) स्वामित्व (र नियन्त्रण ) हुनेव्यक्तिको निजी स्वामित्व नहुने समतामूलक व्यवस्था’। त्यसैगरी साम्यवादलाई उस्ले ‘वर्ग सङ्घर्षको क्रान्तिमा पुँजीपति वर्ग उपर विजयी हुने सर्वहारा वर्गद्वारा स्थापित समाजवादी राज्य’ भनी परिभाषा गरेको छजहाँ निजी सम्पत्ति उन्मूलन गरिएको हुन्छ र उत्पादनका साधनको स्वामित्व तथा जीवन निर्वाहका साधनको जिम्मा राज्यको हुन्छ।

अक्सफोर्ड अर्थशास्त्रको पारिभाषिक शब्दकोषले पनि ‘भूमि तथा पुँजी जस्ता (उत्पादनका) साधनहरूका उपयोग पुँजीपति वर्गको (मात्र) हितमा नगरी सामूहिक हितमा उपयोग गर्ने’ अर्थ प्रणालीको रूपमा समाजवादको परिभाषा गरेको छ। …

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

नेपालमा प्रभाव

गत फेब्रुअरीमा रुसले युक्रेनमा आक्रमण गर्नुभन्दा करिब डेड महिना अगाडि हुनुपर्दछ मलाई छोरीले प्रश्न गरिन् ‘बाबा साँच्चै रुस र युक्रेन बीच युद्ध भए त्यसको असर नेपालमा कस्तो पर्ला?’ मेरो पनि मस्तिष्कको अर्धचेतन मनमै युद्धको त्रासदीसँग सम्बन्धित भएर कुरा खेलिरहेको थियो तर छोरीको प्रश्नले मेरो चेतन मन मै रुस युक्रेन युद्धका सम्भावित प्रभावले औपचारिक स्थान बनायो। छोरीको प्रश्नले म आपतमा परेँ। किनभने म अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्ध, कूटनीति र परराष्ट्र मामिलाको विद्यार्थी थिइन। यद्यपि म जुन समाजमा हुर्किएँ र जसरी मेरो सामाजिक मनोविज्ञानको निर्माण भयो, त्यहाँ ‘म यो विषयमा जान्दिन छोरी तिमी र म भएर यसका बारेमा थप

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

विगत सत्तरी वर्षदेखि नेपालको प्रशासनलाई सुधार गर्ने प्रयास भएपनि सेवा प्रभावकारी तथा गुणस्तर हुन सकेको छैन। यो संयन्त्रबाट न आमजनता सन्तुष्ट छन् न कर्मचारी आफै। राजनीतिक नेता त झन प्रशासनयन्त्रलाई स्वार्थ अनुसार भताभुङ्ग बनाउनमा नै व्यस्त हुन्छन्। नेपालको प्रशासन संयन्त्र चुस्तदुरुस्त नहुनुको मूल कारण के हो त?

सार्वजानिक सेवा प्रवाहलाई प्रभावकारी बनाउन तथा प्रशासनका समग्र पक्षमा सुधार ल्याउन नेपालमा विभिन्न प्रशासन सुधार समिति गठन भएर सुधारका प्रयास भएका छन्। सेवामा प्रभावकारिता तथा गुणस्तरीयता ल्याउन प्रशासन सुधार गर्नुपर्ने खाचो देखिएपछि सम्वद्ध क्षेत्रका विज्ञहरूले सुधारका प्रयास थालेका हुन। तर, ती प्रयासले मूर्तरूप नपाउँदा प्रशासन र कर्मचारीतन्त्रमा व्याप्त समस्याहरू समाधान हुन सकेका छैनन्, …

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

युक्रेनको धेरै भागमा जबरजस्ती जनमत संग्रह गराएर रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनले युक्रेनका कयौ भागलाई रुसमा गाभ्ने घोषणा गर्नुभएको छ । यसका लागि शुक्रबार क्रेमलिनमा एउटा कार्यक्रमको आयोजना गरिएको थियो । कार्यक्रममा राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनले यी नयाँ क्षेत्रहरूको सुरक्षाका लागि रुसले सबै सम्भव कदम चाल्ने बताउनुभयो। यसैबीच पुटिनले युक्रेनलाई वार्तामा बस्न पनि आग्रह गरेका पनि गर्नुभएको छ ।  उहाँले रुसमा समावेश भएका भागहरूमा आफूले दाबी कहिल्यै नछाड्ने स्पष्ट पनि पार्नुभयो।

यो लाखौं जनताको चाहना हो-पुटिन
भ्लादिमिर पुटिनले आफ्नो देशमा गाभिएको भनिएका युक्रेनका चार क्षेत्र डोनेट्स्क, लुहान्स्क, जापोरिज्ज्याखेरसन  हुन् । पुटिनले क्रेमलिनको सेन्ट जर्ज हलमा सयौँ रुसी प्रतिष्ठित व्यक्तिहरूको उपस्थितिमा

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

विश्व अहिले संकटोन्मुख लोकतन्त्र र कोभिड महामारीले सिर्जना गरेको चरम गरिबी र बढ्दो असमानताको चपेटामा परेको छ। हाम्रा जस्ता गरिब देशका सरकारले यी चुनौतीहरूको सामना कसरी गर्ने हो? सरकारले कसरी सीमित स्रोत साधनको राम्रो व्यवस्थापन गर्न सक्छ ? यी विषय सार्वजनिक बहसका लागि खुला गर्नुपर्छ। तर पारदर्शिता कायम गर्ने हाम्रो शैलीले त्यो कत्तिको सम्भव होला?

सार्वजनिक स्रोत कसरी संकलन र खर्च गरिन्छ भन्ने विषयमा सरकारले नागरिकलाई यथेष्ट वित्तिय सूचनाहरू उपलब्ध गराउनु महत्त्वपूर्ण विषय हो। त्यसैगरी बजेटसँग सम्बन्धित नीतिगत निर्णयहरूमा नागरिक सहभागिताका अवसरहरू सिर्जना गर्न र सार्वभौम सांसद र सर्वोच्च लेखापरीक्षण संस्थाको निगरानी पनि उत्तिकै महत्वपूर्ण हुन्छ। यि विषयको प्राथमिकतालाई खुला …

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

भ्रमको मज्जा गज्जबकै हुन्छ । भ्रमित सत्यले जीवनदृष्टि नै कुनै आग्रहतिर लतारिदिन्छ । जीवनको प्रतिक्रियालाई क्रिया बनाइ दिन्छ । चाहे त्यो व्यक्तिको कुरा होस् वा कुनै मुलुकको प्रशासनिक गतिशीलताको कुरा होस्। यस्तै भ्रमजाल साबित हुँदैछ छिमेकी गरिब मुलुकको लागि चीनको वीआरआई परियोजना । चीनले छरेको विकास रूपी वीआरआईको भ्रमजाल क्रमश खुल्दैछ। विकासको आशामा हरेक साना छिमेकी मुलुकमा आत्मीय ऊर्जा फैलाउदै वीआरआई एक्काईसौँ शताब्दीको स्वर्णीम युगका सपना छरियो। तर श्रीलङ्का ,पाकिस्तान र त्यसपछि बङ्गलादेशमा देखा परेको आर्थिक सङ्कटको अवस्थाले त्यस मुलुकका सरकार मात्र नभइ जनतामा पनि आक्रोशको भयावह प्रवाह बढाएको छ।

सिद्धान्त, आचरण, सपना, विचार र व्यवहारमा सन्तुलन मिलाउन नसक्ने भनेर …

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

एकतर्फ सत्ताधारी गठबन्धनमा हानथाप क्रमिक रूपमा बढ्दै गएको छ। अर्कोतर्फ एमालेलाई भने मधेसी कार्यकर्ताको संख्या बढाउन भ्याइनभ्याइ छ। चुनावी सरगर्मी बढ्दै जाँदा ओली मधेसी पहिरनमा सजधज हुँदै मधेस दौडमा व्यस्त हुनुहुन्छ र यसले उहाँको धपेडी बढेको छ।

त्यस्तै जनता समाजवादी पार्टी नेपाल (जसपा) र लोकतान्त्रिक समाजवादी पार्टी (लोसपा) दुबैलाई भने नेता कार्यकर्ता जोगाउन निकै हम्मे परेको छ। जसको मुख्य कारण हो- मधेसी दल छाड्नेहरूको लर्को । पाँच वर्ष अघि मधेसमा प्रवेश निषेध गरिएका एमाले अध्यक्ष ओलीलाई अहिले जनकपुरदेखि वीरगञ्ज र विराटनगरसम्म रातो कार्पेट ओछ्याएर स्वागत गरिँदै छ।

मधेसमा लोकतान्त्रिक धारको रूपमा रहेको सबै भन्दा पुरानो पार्टी नेपाली कांग्रेसमा गठबन्धनको अंशबण्डाले …

मधेसको राजनीतिः कांग्रेसमा ‘प्रवेश निषेध’, एमालेमा ‘भर्ना खुला’
0 comment
0 FacebookTwitterEmail

यो आलेखमा आसन्न निर्वाचनमा सहभागी हुने विभिन्न शक्ति, विभिन्न विशेषता बोकेका मतदाता र उनीहरूले हेर्ने दृष्टिकोण प्रस्तुत गरिएका छन्।

निर्वाचनलाई हेर्ने दृष्टिकोण

मैले मेरो घर नजिकैका एक अधबैँसे पुरुषलाई ‘हैन दाइ चुनाव आएछ नि!’ भनी कुरा गरेँ। उनले प्रतिक्रिया दिए ‘हेर भाइ जाल, झेल र तिकडम गर्न जान्ने, अनि रुपैयाँ खर्च गर्न सक्ने मानिस निर्वाचित हुने हुन्। पहिले के के न गर्छु भनेर बाचा गर्छन्। घर घर आएर नमस्कार गर्छन्। चुनाव जितिसकेपछि नाक मुख देखाउने हैनन्। कतै भेट भए पनि चिनेको नचिने झैं गर्ने हुन्। सबै लुट्ने नै हुन्, यिनीहरूमा कतिपय त पुरानै अनुहारका छन्, धेरै जसो नयाँ अनुहारका आएर …

आसन्न निर्वाचन: संविधानपक्षधर, विरोधी र तटस्थ मतदाता
0 comment
0 FacebookTwitterEmail

इन्टरनेटमा चीनमा ‘केही भइरहेछ’ भनेर हल्ला फैलिएको छ। ती हल्लावाला खबरले राष्ट्रपति सी जिनपिङ विरुद्ध पश्चिमी चीनमा राजनीतिक वा सैन्य “कू” भएको बताइरहेका छन् अनि सम्भावित सैन्य बिद्रोहका बारेमा स्थानीय मानिसहरूको अनुमानका खबर छन्। तर त्यसको स्वतन्त्र पुष्टी हुन सकेको छैन।

चीनका केही भागहरूमा यात्रु विमानका उडानहरू रद्द गरिएका, सी जिनपिङ केही समयदेखि सार्वजनिक रूपमा नदेखिएको र राजधानी बेइजिङतर्फ गइरहेको सैन्य गाडीहरूको फुटेज समावेश गरेर त्यस्ता अनुमानका प्रमाणका रूपमा देखाइएको छ। यद्यपि, यी अनुमानहरूमा कुनै आधिकारिक टिप्पणी आएको छैन र राजधानीतर्फ सैन्य आन्दोलनको कुनै पुष्टि गर्ने खालको रिपोर्ट प्राप्त भएको छैन।

हजारौं फलोअरहरू भएका ट्विटर खाताहरूले सीको विरुद्धमा एउटा “कू” …

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

इरानको नैतिकता पुलिसले गत हप्ता एक २२ वर्षीया महिला महसा अमिनीलाई इस्लामिक पोशाकसम्बन्धी कडा कानुनको उल्लंघन गरेको आरोपमा पक्राउ गरेको थियो। हिरासतमा रहेका बेला तीन दिनपछि अमिनीको संदिग्ध परिस्थितिमा मृत्यु भयो, जसका कारण इरानमा व्यापक विरोध प्रदर्शन भइरहेको छ। एक जना महसा मारिएपछि अहिले इरानका सडकमा लाखौं महसाहरू खडा भएका छन्, इरानको कट्टरपन्थी सरकारका विरुद्ध।

यो विरोध प्रदर्शनबाट आत्तिएको सरकारले इन्टरनेट बन्द गर्नुका साथै ह्वाट्सएपलगायतका एप्पिलिकेशनहरू चलाउनमा अवरोध खडा गरेको छ। यसका साथै सरकारको समर्थनमा जुलुसहरू आयोजना गर्न थालेको छ।

इरानमा गत साता प्रहरी हिरासतमा २२ वर्षीया युवतीको मृत्यु भएपछि प्रदर्शनकारी र इरानी सुरक्षा बलबीच भएको झडपमा अहिलेसम्म कम्तीमा पनि …

0 comment
0 FacebookTwitterEmail
Independent News Service (INS)

सम्पर्क आदर्श मार्ग, थापाथली, काठमाडौँ
फोन  : 01-4102022 / 01-4102121
इमेल : freedomnews2022@gmail.com

सोसल मिडिया

प्रधान सम्पादक: तारानाथ दाहाल

© 2021 Freedom News Service Pvt Ltd. All rights reserved