२०७३ असार १४ मा सिक्टा सिँचाइको मूल नहर परीक्षणकै क्रममा ढकेरी स्थित झिझरी खोला नजिक भत्किएको थियो। लगत्तै सोही मूल नहर हस्तान्तरण नहुँदै २०७५ साल साउन ११ गते फेरि ४ क्युसेक पानी हाल्दा ढकेरीको चंगाई खोला नजिकै पुन: भत्किएपछि अख्तियारले छानबिन थाल्यो। पाँच सदस्यीय छानबिन समितिको ठहर अनुसार, कालिका कन्स्ट्रक्सनले राष्ट्रिय गौरवको आयोजना निर्माणमा खेलवाड गरेको भन्दै अख्तियारले राप्रपाका नेता विक्रम पाण्डे सहित २१ जना विरुद्ध विशेष अदालतमा मुद्दा हाल्यो। पाण्डेले आयोजनामा दुई अर्ब १३ करोड ७६ लाख ७९ हजार ९२० रुपैयाँ भ्रष्टाचार भएको दावी गरेर अख्तियारले विशेष अदालतमा मुद्दा हालेकोमा यही असार ५ गते पाण्डेले सिक्टा सिँचाइ आयोजनामा …
खोज
सन् १९९५ मा कंगोमा इबोला भाइरसको महमारी फैलियो । रोगको स्रोत थियो– संक्रमणबाट मरेका बाँदर तथा चिम्पाञ्जी । इबोला संक्रमणबाट मरेका बाँदर तथा चिम्पाञ्जी सफा गर्ने क्रममा मानिसमा फैलिएको भाइरसले कंगोमा करिब दुई सय ४५ जनाको ज्यान लियो ।
यही भाइरस सन् २००८ को फेब्रुअरीमा युगाण्डामा देखियो । जसमा झण्डै ५० जनाले ज्यान गुमाए । बाँदर तथा चिम्पाञ्जी कै कारण युगाण्डा हुँदै इबोलाको महामारी छोटो समयमै अफ्रिकी मुलुकहरू नाइजेरिया, गिनी, सेयरालियोन हुँदै लाइबेरियासम्म फैलियो । विश्व स्वास्थ्य संगठनका अनुसार, गिनी, सेयरालियोन र लाइबेरियामा इवोलाले एक सय भन्दा बढीको ज्यान लियो ।
यस्तै जंगली बाँदरबाट सर्न सक्ने घातक भाइरस अध्यनका क्रममा …
त्रिभुवन विश्वविद्यालय भित्रको बेथिति खोजीसक्नु छैन । विश्व विद्यालय भित्रको आर्थिक अपचलन, बौद्धिक विचलन अथवा शैक्षिक अराजकताको फेहरिस्त लामो छ । हामीले त्रिभुवन विश्वविद्यालयको जग्गा जमिनमा चलिरहेको ठेक्कापट्टा र विश्वविद्यालयको जमिन कब्जा गरेर गुण्डागर्दी शैलीमा विश्व विद्यालयको जमिन आफ्नो नाममा नामसारी गर्न खोज्ने प्रवृत्ति यति धेरै छ की त्यसले पशुपति शर्माको गीत सम्झाउँछ-
लुट्न सके लुट कान्छा, लुट्न सके लुट
अरु देशमा पाइँदैन, नेपालमै हो छुट
हे कान्छा, अरु देशमा पाइँदैन, नेपालमै हो छुट
कसले कति मिचेका छन् ?
हुन् त त्रिभुवन विश्व विद्यालयको चल अचल सम्पत्ति कति छ भन्ने यकिन विवरण नै छैन तर जे जति विश्व विद्यालयको मातहतमा …
राजनीतिक दलपिच्छेका ट्रेड युनियनका कारण कर्मचारीतन्त्रमा राजनीतिकरण भएकाले कर्मचारीको छाता संगठन बाहेकका ट्रेड युनियन खारेज गर्नुपर्ने आवाज कर्मचारीहरूबाटै उठ्न थालेको छ । निजामती कर्मचारीको आधिकारिक ट्रेड युनियनको एक मन्त्रालयको विभागीय कार्यसमितिका सदस्य समेत रहेका शाखा अधिकृतले प्रशासनमा कर्मचारी युनियनहरूको दादागिरी बढेकाले दलैपिच्छेका संगठन खारेज गर्नुपर्ने बताए । कर्मचारीको हकहितका लागि काम गर्न एउटा आधिकारिक संगठन पर्याप्त भएकाले दलैपिच्छेका संगठन अनावश्यक रहेको उनको तर्क छ । आधिकारिक संगठनको कार्यसमितिमा आफ्नो दल निकटका कर्मचारी नआएपछि आफ्नो स्वार्थ अनुकूलका काम गर्न पाइँदैन भनेर छुट्टाछुट्टै युनियनमार्फत प्रशासनमा हैकम चलाउन थालेको उनले प्रष्ट पारे ।
कर्मचारीहरूका ट्रेड युनियनले गर्ने गतिविधिबाट आम सेवाग्राही वा कर्मचारी मात्र …
सडक कुनै पनि मुलुकको पूर्वाधार तथा आर्थिक उन्नतिको पहिलो शर्त हो। सडकमा कुद्ने सवारीको चाप विकासोन्मुख मुलुकको अर्थतन्त्रको आकार निर्धारण गर्ने प्रमुख मानक हो तर नेपालका सन्दर्भमा न आर्थिक उन्नतिको आधार सडक गतिलो बनेका छन् न त जीर्ण सडकमा गुड्ने सवारी साधनको चापले मुलुकको अर्थतन्त्रको चित्रण गर्ने अवस्था छ।
नेपालमा सडक पूर्वाधार निश्चित ठेकदारका लागि कमाउने भाँडो बनेको छ भने राजनीतिक दलका निम्ति सडक विस्तार अथवा विकास भोट आकर्षित गर्ने औजार मात्रै बनेको छ। राज्यको भूमिका कतै पनि जवाफदेही बन्न सकेको छैन। त्यसैको नतिजा हो– संघीय राजधानी काठमाडौ भित्रै सुरु भएका तर वर्षौंसम्म पार नलागेका काठमाडौ उपत्यका सडक विस्तार योजना …
त्रिभुवन विश्वविद्यालयको पूर्ण स्वामित्वमा रहेको जमिन अपचलन शृङ्खलामा जोडिएको अर्को ठूलो शैक्षिक तथा राजनीतिक गिरोह, जसले त्रिभुवन विश्वविद्यालयको स्वामित्वमा रहेको १ सय १२ रोपनी जग्गा वर्षौंदेखि दबाब र प्रभावमा कब्जा गरिरहेको छ। यो राजनीतिक आडमा सार्वजनिक सम्पत्ति जति लुटे पनि हुन्छ भन्ने गतिलो उदाहरण हो।
त्रिवि परिसरको मुख्यद्वार अगाडि मूल सडकमा रहेको अर्बौं मूल्यको जमिन तथा पूर्वाधार, ल्याबरोटरी स्कुलले २०५७ सालयता आफूखुशी भोगचलन गरिरहेको छ। त्रिवि प्रशासन महाशाखाका प्रमुख, राजकुमार श्रेष्ठले ल्याबरोटरी स्कुललाई जग्गा खाली गरिदिन पटक–पटक पत्राचार गरेको तर उच्चमाविले कुनै हालतमा ठाउँ नछाड्ने अडान लिएर त्रिवि परिसरभित्रै थप नयाँ संरचना बनाइरहेको बताउनुभयो। अहिले उक्त स्कुलले भोगचलन गरिरहेको १२ …
त्रिभुवन विश्वविद्यालयमा चल्छ एक हजार निजी क्याम्पस, ६० भन्दा बढी आफ्नै आंगिक क्याम्पस अनि छन् विभिन्न सङ्कायमा १५ हजार भन्दा बढी कर्मचारी।
यो विश्वविद्यालय र मातहतका निकायको पूर्ण स्वामित्वमा छ देशभर १ करोड ३१ लाख ३७ हजार वर्गमिटर जग्गा। ओहो ! कति धनी विश्वविद्यालय। तर हैन यसलाई आफ्नैले लुटेर खोक्रो बनाइसके। यही खोक्रो बनाउनेको एउटा पाटो यहाँ खोल्न लागिएको हो।
यो विश्वविद्यालयका नाममा २०३३ सालपछि, विभिन्न स्थानमा जोडिएको जमिन अहिले भूमाफियादेखि विश्वविद्यालय कै कर्मचारी र प्राज्ञिक जनशक्ति प्राध्यापकहरूले ठेक्का पट्टामा लगाएर मनोमानी गरिरहेका छन्। यसरी त्रिभुवन विश्वविद्यालयको नाममा रहेको सम्पत्ति अपचलन अथवा दुरुपयोग गर्नेको सूची लामो छ। त्यसमा …
निजामती सेवामा आवद्ध कर्मचारीको पेशागत हितका लागि भनेर गठन गरिएका कर्मचारीका संगठनहरूले राजनीतिक नेतृत्वलाई प्रभावमा पार्दै आफ्नो पोल्टो भर्नतिर लागेका छन्। आआफ्नो आस्थाको दल नेतृत्वको सरकारलाई दवाव दिई करोडौँको सरकारी जग्गामा भोगाधिकार जमाएका कर्मचारी संगठनले त्यही जग्गामा अलिसान महल ठड्याइ कमाइ खाने भाँडो बनाएका छन्।
निजामती कर्मचारीका राजनीतिक दलैपिच्छेका ट्रेड युनियनहरूले प्रशासनलाई मात्र होइन दलको नेतृत्व र सरकारलाई समेत आफ्नो पकडमा पारी धनी हुने बाटो खोजेका हुन्। राजधानीको प्रमुख केन्द्र बबरमहलमा चार वटा युनियनहरूले साढे पाँच तलासम्मका भवन बनाई भाडामा लगाएको पाइएको छ।
२०६८ साल असार १ गते तत्कालीन प्रधानमन्त्री झलनाथ खनालको सरकारकातर्फ दलनिकट कर्मचारीका चार संगठनलाई भोगाधिकार सहित कार्यालयको …
सरल भाषामा कुरा बुझ्ने हो भने उपत्यकाको सभ्यता विकाससँग जोडिएका नौ वटा नदि करिडोरको निर्माणमा भएको अवरोध घडेरीमा परिणत भएका काठमाडौँका खेतहरूसँग जोडिन्छ। खोला वर्काएर र फर्काएर बनाइएका अवैध घडेरीका मालिक तिनका राजनीतिक संरक्षकको स्वार्थसँग र सुकुमबासीका नाममा भएका अवैध कब्जासँग जोडिएको छ।
नख्खु खोला पनि उस्तै
नख्खु खोला ललितपुरको लेलेदेखि चोभारको सुन्दरीघाटसम्म बग्छ । नख्खु खोलाको काम खोलाको दायाँ बायाँ ११ किलोमिटर क्षेत्रमा चलिरहेको छ । नख्खु खोला निर्माणको सम्पूर्ण काम गर्न १ सय ४० करोड लाग्ने अनुमान गएिको छ । कालीका र अमर कन्ट्याक्टरले जिम्मा लिएको यो करिडोर क्षेत्रको काम समयमै सक्न पर्याप्त बजेटको अभाव छ । अर्यालका …
काठमाडौ उपत्यकाको सवारी चाप व्यवस्थापनका लागि अहिले निर्माण भइरहेका करिडोर पक्कै पनि लाईफ लाइन नै बन्न सक्थे तर अधिकांश करिडोरमा अर्बौं खर्च भइसक्दा पनि समस्या उस्तै छ। कुनै पनि करिडोर पूरा भएका छैनन्। हरेक वर्ष थपिने नयाँ नयाँ बस्तीका कारण करिडोरको क्षेत्र बढिरहेको र आयोजना निरन्तर तन्किरहेको अधिकार सम्पन्न वाग्मती एकीकृत सभ्यता विकास समितिका सूचना अधिकारी इञ्जिनियर कमल अर्यालले बताउनुभयो। जसमा सबैभन्दा धेरै समस्या हनुमन्ते करिडोरमा देखिएको छ।
हनुमन्ते नदीको भक्तपुर सल्लाघारीदेखि बालकुमारीसम्म तिन चरणमा काम भैरहेकोमा कुनै पनि खण्डको काम पूरा भएको छैन। जम्मा ११ किलो मिटर नदी नियन्त्रण र करिब ८ किलोमिटर सडक निमार्णका लागि अधिकार सम्पन्न वाग्मती …