हरिविनोद अधिकारी

महाभारत महाभारत नामक ग्रन्थलाई संसारमा अहिलेसम्म रचिएका एकै प्रसङ्गमा भनिएका ग्रन्थहरूमध्ये सबैभन्दा बृहत् काव्य मानिन्छ। पहिले जय नामको ग्रन्थ तयार भएको थियो र पछि त्यसलाई...

महामुनि मार्कण्डेयका बारेमा विभिन्न पुराणमा विभिन्न तरिकाले व्याख्या गरिएको भए पनि उनको शिक्षादीक्षा पिताजी महाज्ञानी मृकण्ड ऋषिले नै गरेका थिए भन्ने कुरामा विवाद छैन। मृकण्डको...

द्वापर युगमा पनि ऋषिहरू स्वर्ग , पृथ्वी र पातालमा जान आउन सक्थे भन्ने महाभारत र पुराणहरूका विभिन्न आख्यान र उदाहरणहरूले देखाएका छन्। महाभारतका विभिन्न पर्वमा...

महाभारतको वनपर्वमा महामुनि मार्कण्डेयको दुईपटक प्रसङ्ग आउँछ। पाण्डवहरूको वनबास सुरु हुँदा र वनबासको अन्त्यतिर। तीर्थयात्रामा हिँडेका मार्कण्डेय ऋषि पाण्डवहरूलाई केही सल्लाह दिँदै तीर्थयात्रातर्पm निस्कन्छन् र...

पुराणहरू भनेका वेदका विस्तारित रुप हुने भनेर मानिएको छ। अठार पुराण मध्येको सातौँमा गणना गरिने मार्कण्डेय पुराणको वक्ता महामुनि मार्कण्डेय नै हुन्। हुन त मार्कण्डेयको...

पिंगाक्ष, विवोध, सुपुत्र र सुमुख चारओटा पक्षीहरूको जन्म कसरी भयो र यी कसरी भूत— वर्तमानका ज्ञाता र भविष्यद्रष्टा विद्वान भए? विद्वान पनि र कुन श्रेणीका...

महाभारतको प्रसङ्गले एउटा कुरामा ध्यान जान्छ —पुराणहरूभन्दा पहिले महाभारतको रचना भयो होला कि पुराणहरूको? पुराणहरूमा जब जय नामको इतिहासको कुरा आउँछ, जुन जयलाई पछि महाभारतको...

अघिल्लो अङ्क र यो क्रमागत अङ्कमा यक्ष प्रश्नहरू राखियो। यी कुराहरू आजभन्दा ६ हजार वर्ष अघि लेखिएको र सोही विषयको ज्ञान महर्षि व्यासले आफ्ना शिष्यहरू...

के हो यक्ष प्रश्न ? हुन त जताततै गाह्रो प्रश्नलाई यक्ष प्रश्न भन्ने गरिएको सुनिन्छ।  पत्रकारितामा  पनि उत्तरदातालाई अप्ठ्यारो पार्ने कडा र र्‍याखर्‍याख्ती पार्ने प्रश्नहरूलाई...

महाभारत कालका विद्वान राजनीतिज्ञ तथा कूटनीतिज्ञ ऋषि कणिकसँग सौवीर देश (महाभारत कालमा सिन्धु नदीको आसपास क्षेत्रको एक देश) का प्रसिद्ध महारथी राजा शत्रुञ्जयले राजाका गुणका...