२०७८ चैत्र ६, आईतवार १७:२७

चुत्रो परिवारको सदस्य जमानेमान्द्रो झुप्पामा फल्ने वनस्पति हो। आयुर्वेदिक औषधीय गुणका कारण यसको ठुलो महत्व छ। बोटानिकल नाम Mahonia napaulensis भएको जमानेमान्द्रो Berberidaceae वनस्पति परिवारमा पर्छ।

तस्बिर: वासुदेव न्यौपाने/लमजुङ

जोनशनको मुख्य प्रायोजनसँगै एभरेष्ट बैंक र हिमालय हर्बलको सह प्रायोजनमा बेबी पेजेन्ट शो आयोजना हुने भएको छ।

आयोजकद्वारा जारी प्रेस विज्ञप्ति अनुसार ३ वर्ष देखि ७ वर्ष सम्मका बालबालिकालाई लक्षित गरी कार्यक्रमको आयोजना तय भएको छ। प्रेस विज्ञप्ति अनुसार प्रतिस्पर्धामा ३ वर्ष देखि साढे ४.५ वर्षका बालबालिका “र्‍याम्प वाक विथ मदर” इभेन्टमा सहभागी हुन सक्नेछन्। त्यसै गरी ४.५ वर्ष उमेर भन्दा माथि र ७ वर्ष भन्दा मुनिका बालबालिकाहरु “र्‍याम्प वाक” र विभिन्न “ट्यालेन्ट शो” मा सहभागी हुन सक्नेछन्।सहभागिताको लागि आकांक्षीहरुले निशुल्क रुपमा आफ्नो स्थान सुरक्षित गर्न सक्नेछन्। बेबि पेजेन्ट शोमा भाग लिन चाहनेले अन्तिम आवेदन ११ चैत भित्र गरिसक्नु पर्नेछ।…

तथ्यांकमा त राज्यका सबै अंगमा महिलाहरूको सहभागिता त देखियो तर निर्णय प्रक्रियामा नै नेतृत्व लिने काम न त पुरूषले दिन चाहे न महिला नेतृत्वले खोस्न नै सक्यो। यो अवसर अबको निर्वाचनमा छ। महिला महिला भिड्नेभन्दा पनि क्षमतावान महिला प्रतिस्पर्धामा उत्रिनै पर्छ, भिड्नै पर्छ।कतिञ्जेल निरीहा बनेर अर्काले दिएको भाग थापेर बस्ने?  स्थानीय तहदेखि संघसम्म सक्षम र क्षमतावान महिलालाई प्रतिस्पर्धामा आउने वातावरण सिर्जना गर्न काम नेपालका ठुला राजनीतिक दलहरूले पनि गर्नै पर्छ।

समाजको विकासका लागि महिला र पूरुषको उत्तिकै भूमिका हुन्छ। महिला र पूरुष दुबैको विकासविना राष्ट्रको विकास पनि सम्भव छैन। नेपालमा महिलाहरूले महत्वपुर्ण अबसर पाइरहदा पनि पितृसतात्मक चिन्तनका कारण रुमल्लिएका र …

सबैजसो राजनीतिक दलको अनिच्छाका कारण नेपालमा ‘राइट टु नो भोट’ वा ‘राइट टु रिजेक्ट‘ को अधिकार नेपाली मतदाताले पाउन नसकेका हुन।  उमेदवार मन नपरे अस्वीकार गर्न पाउने माग उठेको एक दशक भैसक्यो। सर्वोच्च अदालतले २०७० पुष २१ गते कुनै पनि उमेदवार मन नपरेमा अस्वीकार गर्न पाउने अधिकार सुरक्षित हुने गरी कानुन बनाउन सरकारका नाममा निर्देशनात्मक आदेश जारी गरेको थियो। सर्वोच्चको आदेशपछि संविधानसभाको उपनिर्वाचन सहित  स्थानीय,  प्रदेश र प्रतिनिधिसभा गरी तिनै तहको निर्वाचन सम्पन्न भए। तर मतदाताले नो भोटको अधिकार उपयोग गर्नबाट बञ्चित नै रहेका छन्।
‘हरेक पटकको चुनावमा भोट त हालियो तर बदर हुनेगरी, एक उच्च तहमा कार्यरत …

नेपालको राजनीतिक व्यवस्था कतिपय कालखण्डमा बौद्धहरूका लागि प्रतिकुल र कष्टकर नै भएपनि नेपालका बौद्धहरूले त्यति जुझारु भएर राज्यद्वारा थोपरिएको अन्याय र दमनका विरुद्ध प्रतिकार गरेका दृष्टान्तहरू पाइँदैनन्। तर नेपालभन्दा हजारौ किलोमिटर टाढा रहेको एउटा देश भियतनामका बौद्धहरूले आफ्नो धर्म र पहिचान जोगाउन राज्यसँग जसरी लडे त्यो इतिहासमा चीरकालसम्म पनि स्मरणीय रहनेछ। यस लेखमा भियतनामको इतिहासमा टाँसिएको एक सानो अवधिको बारेमा केही चर्चा गरिने छ जुन समयमा त्यहाँका बौद्ध जनताले विधर्मी तानाशाहको अत्याचारका विरुद्ध शान्तिपूर्ण कदम चाले जसको फलस्वरुप त्यहाँका तानाशाहकै अन्त्य भयो।

हामी भगवान बुद्धले आफ्नो जीवनकालमा हिँडेरै भारतवर्षका विभिन्न स्थानमा गएर धर्मदेशना गर्नुभएका विभिन्न रोमाञ्चक कथाहरू पढ्छौं। उहाँको जीवनमा …

विवाहका लागि दुलहा वा दुलही पाउन अप्ठ्यारो परे के गर्ने? नवलपुरका थारू समुदायमा एउटा गज्जबको चलन थियो-झाँगा विवाहको। यो खासमा सट्टापट्टा विवाह हो। कुनै घरबाट बुहारी ल्याउदा त्यही घरका योग्य वरलाई आफ्नो छोरी दिने परम्परा। झाँगा विवाह पनि मागी विवाह अनुसार नै गरिन्छ। एक जोडीबीच सम्बन्धमा खराब हुँदा अर्को जोडीको सम्बन्धमा पनि पनि असर गर्ने भएकोले यो विवाहको चलन हराउँदै गएको छ।

थारूहरूमा प्रायःजसो मागी विवाह प्रचलनमा छ। त्यस्तै झाँगा, घरवैठी, उह्ररी, विधवा विवाहलगायतका विवाह पनि प्रचलनमा रहेको छ।थारू समाजमा महिलाको स्थान उच्च मानिने हुनाले दुलही पाउनलाई दुलहीको घरमा दुलहा पक्षका मानिसहरूले फकाउने फुलाउने गर्दछन्। त्यसैले थारूमा उखान छ “जेकर …

मनाङ– अग्ला–अग्ला पर्वत श्रृंखलाहरू मिलेर बनेका हिमाली भू–भागको संरचना कमसल माटो र चट्टानद्वारा निर्मित हुन्छन् । त्यसैले त्यस्ता क्षेत्रमा वर्षा हुँदा भू–क्षय र बाढीपहिरोको जोखिम अत्याधिक रहन्छ । नेपालको उत्तरी क्षेत्रमा रहेका हिमाली जिल्लाहरू त्यस्तै भौगोलिक विकटताका कारण प्रचूर सम्भावनारू हुँदा–हुँदै पनि पिछडिएका छन् ।
भौगोलिक विकटताकै कारण नेपालका हिमाली क्षेत्रहरूमा मानिसहरूको बसोवास पनि ज्यादै न्यून छ । नेपालको कुल क्षेत्रफलको १५ प्रतिशत हिस्सा हिमाली क्षेत्रले ओगटेको छ जसमा २० जिल्ला र ५७ स्थानीय निकाय समावेश छन् । तर देशको कुल जनसंख्याको ६ प्रतिशतमात्र हिमाली भेगमा बसोबास गर्छन् र क्रमिक रूपमा यो संख्यामा ह्रास आउँदै गएको छ ।
हिमाली क्षेत्रको …

सन् २०५० मा संसारका ठूला २५ शहरमा मात्र ६ सय मिलियन मानिस बसोवास गरिरहेका हुनेछन्, ती मध्ये दुई तिहाई शहर एसिया र अफ्रिकामा हुनेछन्।

शहरहरू युवा पुस्ताका लागि चुम्बक सरह भएका छन्। उद्यमीहरूका लागि त शहर नै सबै थोक बनेका छन्। किनकी शहरले उनीहरूलाई व्यापक रुपमा सामाजिक र व्यवसायिक अवसर दिएको छ। विश्व अर्थतन्त्रको ८० प्रतिशत हिस्सा शहरले नै र्सिजना गरेको छ। आर्थिक वृद्धिको यन्त्र नै शहर भएको छ।

मानवीय बसोबास र आर्थिक गतिविधिको केन्द्र शहरहरू भैरहँदा समस्याका केन्द्र पनि शहर नै हुँदै गएका छन्। वातावरणीय चुनौती, बसाइँसराइको तीव्र दबाब र त्यसको सह उत्पादनका रुपमा आएको सुरक्षा चुनौती अनि सूचना …