Home » समाज » Page 11
Category:

समाज

वृद्धाश्रम शब्दमा नराम्रो होइन। वृद्धवृद्धाको आश्रयस्थल नै वृद्धाश्रम हो। तर हाम्रो नेपाली समाजमा ‘वृद्धाश्रम’ भन्नासाथ मनमुटु चिसो हुन्छ। हुन पनि वृद्धाश्रममा आश्रय लिने अधिकांश वृद्धवृद्धा (ज्येष्ठ नागरिक) उहाँहरूकै सन्तानबाट परित्यक्त हुनुभएको पाइन्छ। त्यसबाहेक असहाय, सन्तान तथा आफन्तविहीन पनि हुनुहुन्छ, जो वृद्धाश्रममा शरण लिनुहुन्छ।

दया, माया, प्रेम र करुणा हराउँदै जाँदा आफ्नै सन्तानबाट त्यागिने वृद्धवृद्धाको अन्तिम शरण वृद्धाश्रम बन्छ। कतिपय आमाबुवा सम्पन्न भएर पनि पारिवारिक मोहभंगले वृद्धाश्रम पुग्नुहुन्छ। यद्यपि विभिन्न कारणले सबैको पहुँचमा वृद्धाश्रम भने हुँदैन।

नेपालमा वृद्धाश्रम धेरै खुलेका छन्। विशेषगरी उनीहरुको उद्देश्य ज्येष्ठ नागरिक, असहाय आदिलाई सहारा दिने हो। तर सबै वृद्धाश्रमले एकै खालको सेवा–सुविधा भने दिएको पाइँदैन। कतै …

सरकारी वृद्धाश्रम ‘समाज कल्याण’, जो बन्दैछ वृद्धवृद्धाको सच्चा सहारा
0 comment
0 FacebookTwitterEmail

गत जेठ ९ गते मध्यराति। भीम नेपालीकी पाँच वर्षीय नातिनी शान्ति रुँदै पानी माग्न थाल्नुभयो। बेलुका भोकै सुतेकी उहाँ मध्यरातमा रुँदै पानी माग्न थालेपछि भीम नेपाली आत्तिनुभयो। झरो (खोटो भएको सल्लाको दाउरा) बालेर छिमेकीको घर जानुभयो र लोटामा पानी मागेर ल्याई खुवाउनुभयो।

‘दिउँसो न्वालो (पानीको खाडल) मा पानी भर्नै पाइएन। केही भाँडाकुँडा रित्याएर पानीको जोहो गरी दिउँसो खाना पकाएँ। तर राति खानेपानी भएन। अनि सुत्यौँ,’ भीमले सुनाउनुभयो।

बैतडीको सिगास गाउँपालिका–६ कौसाडी टोलका भीम गत जेठ ९ गते सधैँझैँ बिहानै न्वालोमा पानी भर्न जानुभएको थियो। तर न्वालोमा आफ्नो पालो नआउँदै पानी सकिएपछि रित्तै गाग्रो फर्किनुभयो। यही कारण नातिनीले पानी माग्दा छिमेकीको …

कौसाडीको दलित परिवार : खानेपानी नपाउँदा तीन दिन भोकै
0 comment
0 FacebookTwitterEmail

आज साउने सक्रान्ति । सूर्य मिथुनबाट कर्कट राशिमा प्रवेश गरेको दिनलाई साउने संक्रान्ति पर्वका रूपमा मनाइँदै आएको छ । यो दिनमा दान, पूजापाठ गर्ने हिन्दू परम्परा रहेको छ ।

माघ १ गतेदेखि उत्तरायण भएका सूर्य पनि आजकै दिनबाट दक्षिणायण लाग्ने ज्योतिषीय मत रहेको छ । ज्योतिषशास्त्रअनुसार दक्षिणायन र उत्तरायणको विशेष महत्व हुन्छ ।

साउन महिनालाई शिवजीको महिना पनि भनिन्छ । यो महिनामा शिवभक्तले व्रत बस्ने, उपासना गर्ने गर्छन् । यसैगरी महिलाले हरियो चुरा, हरियो पहिरन र हातमा मेहन्दी लगाउने गर्छन् ।

यसैगरी आजकै दिन लुतो फाल्ने चलन पनि हाम्रो समाजमा छ । बर्खाभरि रोपाइँ गर्दा हिलाले खुट्टा खानेलगायत छालासम्बन्धी रोग …

साउन १, संयोग अनेक
0 comment
0 FacebookTwitterEmail

टाउकोमा टोपी। टोपीबाहिरबाट सेतै फुलेका रौँ देखिन्छन्। हातमा हथौडा लिएर आठ वर्षीय नातीसँगै विभिन्न भाँडाको अविष्कार गर्नु आरन्र्या बाजेको दैनिकी हो। आरनमा बसेर काम गर्ने भएकाले पनि गाउँमा उहाँलाई सबैले आरन्र्या बाजेका रूपमा चिन्छन्। तर उहाँको नाम हो रघे लुवार। ठाटीकाँध गाउँपालिका २ टोम्टाल्ला, दैलेख।

उमेरले ७७ वर्षका पुगे पनि कामका आधारमा लुवार युवाको दर्जामा बस्नुपर्छ। उहाँ आरनमा नबसेको दिन सबै काम ठप्प हुन्छ। यो उमेरमा पनि उहाँलाई आरनमा बस्न कुनै कष्ट हुँदैन। कष्ट त त्यतिबेला हुन्छ, जब भोकभोकै आगोको रापमा जलेर अन्तिममा बालीमा चित्त बुझाउनुपर्छ।

दिनरात नभनी आरनमा बसे पनि सोचेअनुरुप आरन पेसा व्यावसायिक हुन नसक्दा पेसा नै ओझेलमा …

ओझेलमा गाउँका आरनकर्मी, पेसा व्यावसायिक नहुँदा बालीमै चित्त बुझाउँछन्
0 comment
0 FacebookTwitterEmail

सडक छेउतिर कतै ठेलामा त कतै भुइँमै बसेर जाडो–गर्मी, हिउँद–बर्खा नभनी बाह्रैमास मकै पोलिरहेको दृश्य हाम्रा लागि नयाँ होइन। यो दृश्य सम्झँदा मात्रै पनि मुख रसाउँछ। अझ ट्वाक्क नुनखुर्सानी लगाएर मकै खानुको मज्जै अर्कै ! तर पोलेका मकै पोल्नेको कथा मकैजस्तो स्वादिलो भने छैन। त्यहीमध्येका एक पात्र हुनुहुन्छ, कृष्णप्रसाद ढकाल।

काभ्रेको चौरीदेउराली गाँउपालिका–५ मा जन्मिनुभएका ढकाल नाङ्लो (साना) व्यापारी हुनुहुन्छ। उमेरमा ६५ वर्षको हुनुभयो। सामान्य परिवारमा कान्छो सदस्यका रूपमा जन्मिएका ढकालले देउराली स्कुलमा कक्षा ६ सम्म अध्ययन गर्नुभयो। कान्छो छोराले अंश छान्न पाउने नियममा धेरै पढ्यो भने बाठो हुन्छ र आफ्नो भागमा आउने अंश पढेर सक्छ भनेर दाजुहरूले उहाँलाई पढ्न …

‘बुढेसकालको सहारा नाङ्लो पसल छोडेर अब कहाँ जानु, के खानु?’
0 comment
0 FacebookTwitterEmail

पुथा उत्तरगंगा गाउँपालिका–१० का वडाध्यक्ष भरत बुढालाई उनकै गाउँ तकका थुप्रै युवा ‘तल्लोबाटो’ हुँदै अमेरिका पुगेको र केही बाटोमै रहेको थाहा भए पनि ठ्याक्कै संख्या थाहा छैन। तर, अमेरिका पुगेका ८ जना डिपोर्ट भएको (सुरक्षाकर्मीले पक्राउ गरी फर्काएको) र उनीहरूले करीब साढे चार करोड रुपैयाँ गुमाएको चाहिँ उनलाई प्रस्ट थाहा छ।

अमेरिकाबाट डिपोर्ट हुने युवाहरुका अनुसार उनीहरू अनेकौं हण्डर खाएर रित्तै फर्केका मात्र छैनन्, औसतमा प्रतिव्यक्ति ६० लाख रुपैयाँ गुमाएका पनि छन्।

दुबई, मस्को, बोगोटा, बोलिभिया, कोलम्बिया, पनामा, कोस्टारिका, निकारागुवा, होन्डुरस, ग्वाटेमाला, मेक्सिको वा यिनै छेउछाउका देश अवैध रूपमा पार गर्दै अमेरिका छिर्ने बाटोलाई पूर्व रुकुम, पश्चिम रुकुम र दाङका …

सशस्त्र द्वन्द्वको ‘आधार क्षेत्र’मा अमेरिका सपना
0 comment
0 FacebookTwitterEmail

काठमाडौँ । विभिन्न व्यक्तिहरूलाई क्यानडा पठाउँछु भन्दै ठगी गरेको आरोपमा जुठे राउतलाई प्रहरीले पक्राउ गरी अनुसन्धान सुरु गरेको छ । 

रोजगारीको सिलसिलामा क्यानडा पठाइदिन्छु भन्दै विभिन्न व्यक्तिहरूलाई प्रलोभनमा पारी करोडौँ रकम ठगी गरेको अभियोग पीडितहरूले वैदेशिक रोजगार विभागमा उजुरी गरेका थिए । 

सोही उजुरीको आधारमा विभागले ललितपुर जिल्ला ललितपुर महानगरपालिका वडा नं ०८ घरभई काठमाडौँ शान्तिटोल बस्ने ३७ वर्षीय जुठे राउतलाई पक्राउ गरी उपस्थित गराउन प्रहरीलाई पत्राचार गरेको थियो । सोही आधारमा पक्राउ परेका राउत अहिले प्रहरी वृत्त बानेश्वरको हिरासतमा छन् ।

पक्राउ परेका राउतलाई अदालतबाट म्यादथप गरी वैदेशिक रोजगार विभागले अनुसन्धान गरिरहेको छ ।

नक्कली भुटानी शरणार्थी प्रकरणमा मुख्य

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

दक्षिण एसियाका लगभग अन्तिम घुमन्ते जातिमध्ये एक हो राउटे समुदाय। जंगलमा घुम्दै फिर्दै घुमन्ते जीवन बिताउने यो समुदायको छुट्टै संसार थियो। बाँदरको सिकार, कन्दमूललगायत जंगलमै उत्पादन हुने फलफूल खाएर जीविकोपार्जन गर्थे। जंगलमै भए पनि उनीहरू खुसी र बलिया थिए। लोभलालच गर्दैनथे। घुमन्ते आदिवासी जनजातिको अन्तिम र एक मात्र बचेको समुदाय राउटे समुदायको अलग्गै पहिचान थियो। आफ्नै राजा, आफ्नै सरकारको नीति नियमभित्र बाँच्थे।

जंगलमा काठका भाँडाकुँडा उत्पादन गरेर नजिकका गाउँमा अन्नसँग साट्दै उनीहरू आत्मनिर्भर बन्थे। आफ्नै चालचलन रीतिथिति र बोलीमा तटस्थ थिए।

यो समुदाय कर्णाली र सुदुरपश्चिम र लुम्बिनी प्रदेश आसपासका जंगलमा फिरन्ते जीवन बिताउँदै आफ्नो दैनिकी गुजार्दै आएको समुदाय हो। …

पैसा र मदिराले मासिँदै राउटे समुदाय
0 comment
0 FacebookTwitterEmail

सरल स्वभाव र सबैसँग सजिलै घुलमिल हुन सक्ने स्वभावका कारण राउटे समुदायसँग पनि सहज रूपमा घुलमिल भएका व्यक्ति हुनुहुन्छ लालबहादुर खत्री। २०७५ असार १७ गते बाट सोसेक नेपालले सञ्चालन गरेको राउटे परियोजनामा लालबहादुर दम्पती जोडी शिक्षकका रूपमा कार्यरत हुनुहुन्छ।

बिहान उठेदेखि साँझसम्म राउटे समुदायवरिपरि रहने लालबहादुर र पत्नी दुर्गा खत्री राउटे समुदायको मनमै गढेका छन्। समुदायमा शिक्षिकाका रूपमा कार्यरत भइसकेपछि राउटे समुदायको रेखदेखदेखि सोही समुदायका बालबालिकालाई पढाउन लेखाउन व्यस्त हुनुहुन्छ। जंगलमा फिरन्ते जीवन बिताउँदै आएको राउटे समुदाय न त पढ्न मान्छ, न स्वास्थ्य उपचारमा विश्वास गर्छ । तर, पनि स्वास्थ्य उपचार, शिक्षा, सरसफााइ सिकाउने कुरामा अग्रसर हुनुहुन्छ खत्री दम्पती। यो …

राउटे समुदायसँगै ७८ ठाउँमा डेरा सरेको लालबहादुर दम्पती
0 comment
0 FacebookTwitterEmail

अहिलेको समयमा सरकारी कार्यालयमा शौचालय, खानेपानी, प्रतीक्षालय छैन भन्दा अचम्म लाग्न सक्छ। तर लुम्बिनी प्रदेशमा एउटा यस्तो कार्यालय छ, जहाँ यी कुनै सुविधा छैनन्। न बस्ने व्यवस्था छ, न शौचालय। झन् खानेपानीको त प्रबन्ध छैन। उक्त सरकारी कार्यालयको नाम हो– इलाका प्रशासन कार्यालय, मझगाँवा रुपन्देही।’

२०४६ सालमा स्थापित सो कार्यालय मर्चवार लिफ्ट सिँचाइ जलउपभोक्ता संस्थाको सानो ६ कोठे भवनमा सञ्चालित छ। जीर्ण भवन, एकतले ढलानसहितको उक्त कार्यालयमा तिर्खा लाग्दा पिउने पानी छैन र मलमूत्र विसर्जन गर्ने शौचालय पनि छैन।

‘प्रचण्ड गर्मी र प्यासले सहिसक्नु छैन,’ सेवा लिन इलाका प्रशासन कार्यालय मर्चवार पुगेका सेवाग्रही चन्द्रिका मुरावले भन्नुभयो, ‘भीड थेगिसक्नु छैन, पालो …

यस्तो पनि सरकारी कार्यालय, जहाँ न शौचालय छ न खानेपानी
0 comment
0 FacebookTwitterEmail
Independent News Service (INS)

सम्पर्क आदर्श मार्ग, थापाथली, काठमाडौँ
फोन  : 01-4102022 / 01-4102121
इमेल : freedomnews2022@gmail.com

सोसल मिडिया

प्रधान सम्पादक: तारानाथ दाहाल

© 2021 Freedom News Service Pvt Ltd. All rights reserved