२०७९ असार १२, आईतवार १४:३४

विकसित देशहरूले आफैले गरेको वाचा अनुसार विकासशील देशहरूलाई जलवायु परिवर्तनसँग जुझ्नका निमित्त थप र अतिरिक्त सहायता रकम दिनेसम्बन्धी प्रतिबद्धता पूरा नगरेको गत साता सार्वजनिक भएको नयाँ प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।

यसको सट्टा, विकसित देशहरूले विकास तथा गरिबी उन्मूलन लगायतका लागि–छुट्टाइको रकम  नै जलवायुका लागि खर्च गरिरहेका छन् ।

जलवायु परिवर्तन र अनुकूलन सूचना केन्द्र (केयर) नामक एक अन्तर्राष्ट्रिय मानवीय सहायता संगठनले निकालेको प्रतिवेदनले यी देशहरूले यसरी १०३ अर्ब डलरको विकास सहायतालाई जलवायुसम्बन्धी सहयतातर्फ मोडेको फेला पारेको छ । यो एउटा समस्या हो किनभने राष्ट्रहरूले जलवायु परिवर्तनलाई न्यायपूर्ण र न्यायोचित रूपमा सम्बोधन गर्न पनि त्यत्तिकै महत्वपूर्ण दिगो विकासका लक्ष्यहरू (एसडीसी) हासिल …

हामी भाषा र संस्कृतिको कुरा गर्छौं र मौलिकता कायम राख्नुपर्ने कुरामा पनि जोड दिन्छौं। इतिहासका कुरा पनि गर्छौं तर इतिहास जगेर्ना गर्न सघाउने मध्येका केही तत्त्वहरू भाषा, संस्कृति, उच्चारण र कतिपय व्यवहारप्रति भने सचेत हुँदैनौं। पूर्वीय शब्दहरूलाई अचेल पाश्चात्यकरण गरेर पस्कन सके आफूलाई उपल्लो स्तरमा पुगेको महसुस गर्न थालिएको छ। भनाइ र गराइको यो नमिल्दो स्थितिले हाम्रो चेत कहाँ पुगेको छ भन्ने देखाउँछ।

महायानी बौद्ध सम्प्रदायले प्राय: जप्ने प्रसिद्ध मन्त्र हो, “ऊँ मणि पद्मे हुँ।” कसैलाई यो मन्त्रको उच्चारण वा लेखनको हिज्जे अशुद्ध लाग्न सक्छ र यसरी सच्याइ दिन सक्छन्, “ओम् मानेपेमे हुँ।”

कुरा उही तर उच्चारण भेदमात्रै हो भन्ने …

पूर्वमा बर्सातसँगै बाढी आइसक्यो। तर, असारको दोस्रो साता लागि सक्दा पनि पश्चिममा खडेरी नै छ। खडेरीसँगै उखरमाउलो गर्मीले गर्दा मानिसमात्रै नभएर वन्यजन्तुको कन्तविजोग भएको छ। त्यसैले कञ्चनपुर जिल्लास्थित शुक्लाफाँटा राष्ट्रिय निकुञ्जले यतिबेला सोलार जडित बोरिङको पानीले तिर्खा मेटाइरहेको छ। बर्सेनी निकुञ्जभित्रका प्राकृतिक पानीका स्रोत सुक्दै गएपछि यस्तो विकल्प अपनाइएको हो। ‘ वर्षा नहुँदा यहाँका तालहरू सुक्दै गएको छ। त्यसैले कृत्रिम तालमा वन्यजन्तुका लागि बोरिङबाट पानी भर्ने गरेका छौं।’ निकुञ्जका प्रमुख संरक्षण अधिकृत किशोरकुमार मेहताले भन्नुभयो, ‘केही बर्षयता खडेरी बढ्दै गएपछि वन्यजन्तुका लागि कृत्रिमताल निर्माण गरी बोरिङबाट पानी आपूर्ति गर्न थालिएको हो।’

विश्वकै दुर्लभ बाह्रसिङ्गाको प्रमुख बासस्थानका रुपमा चिनिने शुक्लाफाँटा भित्र …

धरानस्थित बुढासुब्बा मन्दिर परिसरको टुप्पो नहुँने बाँस नष्ट हुने अवस्थामा पुगेकाले संरक्षण कार्य थालिएको छ। मन्दिर अगाडि पश्चिमोत्तर र दक्षिणतर्फ बाँसका चार वटा ठूला झ्याङहरू छन्। बुढासुब्बाको किम्बदन्तीसँगै जोडिएको उक्त बाँसको प्रजाति तीन शताब्दी पुरानो मानिन्छ।

दशक यता बाँसमा नयाँ तामा नपलाएकाले झ्याङको बीच भाग खाली हुँदै आएको छ। झ्याङको वरिपरी सिमेन्टको पर्खाल लगाइएको थियो। सोही अवस्थामा रहे बाँस विस्तारै नष्ट हुने सरोकारवालाहरूले चिन्ता गर्न थालेका थिए। यसबारे गतवर्ष पुजारी उत्तम आले मगरले उपमहानगरपालिकालाई ध्यानाकर्षण गराउनु भएको थियो।

उहाँका अनुसार वनस्पति विज्ञले अध्ययन गरी सिमेन्टको टेवा घेराले बाँसलाई अवरोध गरेको प्रतिवेदन दिएपछि उपमहानगरपालिकाले संरक्षण कार्य थालेको हो। अहिले सिमेन्टको टेवा …