२०८० श्रावण १५, सोमबार १४:३५

वृद्धाश्रम शब्दमा नराम्रो होइन। वृद्धवृद्धाको आश्रयस्थल नै वृद्धाश्रम हो। तर हाम्रो नेपाली समाजमा ‘वृद्धाश्रम’ भन्नासाथ मनमुटु चिसो हुन्छ। हुन पनि वृद्धाश्रममा आश्रय लिने अधिकांश वृद्धवृद्धा (ज्येष्ठ नागरिक) उहाँहरूकै सन्तानबाट परित्यक्त हुनुभएको पाइन्छ। त्यसबाहेक असहाय, सन्तान तथा आफन्तविहीन पनि हुनुहुन्छ, जो वृद्धाश्रममा शरण लिनुहुन्छ।

दया, माया, प्रेम र करुणा हराउँदै जाँदा आफ्नै सन्तानबाट त्यागिने वृद्धवृद्धाको अन्तिम शरण वृद्धाश्रम बन्छ। कतिपय आमाबुवा सम्पन्न भएर पनि पारिवारिक मोहभंगले वृद्धाश्रम पुग्नुहुन्छ। यद्यपि विभिन्न कारणले सबैको पहुँचमा वृद्धाश्रम भने हुँदैन।

नेपालमा वृद्धाश्रम धेरै खुलेका छन्। विशेषगरी उनीहरुको उद्देश्य ज्येष्ठ नागरिक, असहाय आदिलाई सहारा दिने हो। तर सबै वृद्धाश्रमले एकै खालको सेवा–सुविधा भने दिएको पाइँदैन। कतै …

वैज्ञानिकहरूले २० वर्षमा समुद्रको रङ परिवर्तन भई नीलोबाट हरियो भएको बताएका छन्। उनीहरूले यसको असर समुद्री जीव तथा सी–फुडमा आश्रित मानिसमा पर्ने पनि बताएका छन्। यसको कारण जलवायु परिवर्तन रहेको बताइएको छ।

जलवायु परिवर्तनका कारण समुद्री सतहमा फाइटोप्लांकटन अर्थात् समुद्रमा पाइने साना बिरुवाजस्तो देखिने जीव बढेका छन्। यसले यिनले मरिन लाइफलाई नियन्त्रण गर्छन्। यी फाइटोप्लांकटनमा बिरुवामा झैं हरियो क्लोरोफिल हुन्छ, जसले गर्दा पानीको सतह हरियो देखिन्छ।

वैज्ञानिकले समुद्रको रङ परिवर्तन हुनु खतराको संकेत भएको बताएका छन्। कारण, फाइटोप्लांकटन बढ्दा समुद्रमा मृत क्षेत्र (डेड जोन) बढिरहेको छ। यो मृत क्षेत्रमा समुद्री जीवले सास फेर्न सक्दैनन् र मर्छन्।

वास्तवमा फाइटोप्लांकटनले कार्बनडाइअक्साइड लिएर …

गत जेठ ९ गते मध्यराति। भीम नेपालीकी पाँच वर्षीय नातिनी शान्ति रुँदै पानी माग्न थाल्नुभयो। बेलुका भोकै सुतेकी उहाँ मध्यरातमा रुँदै पानी माग्न थालेपछि भीम नेपाली आत्तिनुभयो। झरो (खोटो भएको सल्लाको दाउरा) बालेर छिमेकीको घर जानुभयो र लोटामा पानी मागेर ल्याई खुवाउनुभयो।

‘दिउँसो न्वालो (पानीको खाडल) मा पानी भर्नै पाइएन। केही भाँडाकुँडा रित्याएर पानीको जोहो गरी दिउँसो खाना पकाएँ। तर राति खानेपानी भएन। अनि सुत्यौँ,’ भीमले सुनाउनुभयो।

बैतडीको सिगास गाउँपालिका–६ कौसाडी टोलका भीम गत जेठ ९ गते सधैँझैँ बिहानै न्वालोमा पानी भर्न जानुभएको थियो। तर न्वालोमा आफ्नो पालो नआउँदै पानी सकिएपछि रित्तै गाग्रो फर्किनुभयो। यही कारण नातिनीले पानी माग्दा छिमेकीको …

इस्लामिक क्यालेन्डर अनुसार मुहरम इस्लाम धर्मको पहिलो महिना हो। यसलाई ‘हुरमतको महिना’ का साथै ‘गम र मातम’ को महिना पनि भनिन्छ। प्रत्येक वर्ष जस्तै यसवर्ष पनि यो महिना पैगम्बर मुहम्मदको नाति इमाम हुसेन ‘सहिद’ को सम्झनामा धुमधामका साथ मनाइदैछ।

सन् २०२३ मा मुहरम २० जुलाईबाट शुरु भएको छ, त्यसैले यो वर्ष २९ जुलाई अर्थात आज मुहर्रम मनाइदैछ। इस्लाम धर्मका अनुसार यो महिनाले न्याय र अधिकारका लागि विशेष महत्व र इतिहास बोकेको छ। यही महिनामा हजरत इमामहुसेनले कर्बलाको लडाइमा सहादत प्राप्त गर्नुभएको थियो।

मुहर्रम महिनाको पहिलो दस दिन इमाम हुसेनको शोकको रुपमा मनाइन्छ। यसलाई आशूरा पनि भनिन्छ। हजरत इमामहुसेन आफ्ना ७२ …

द्वापर युगमा पनि ऋषिहरू स्वर्ग , पृथ्वी र पातालमा जान आउन सक्थे भन्ने महाभारत र पुराणहरूका विभिन्न आख्यान र उदाहरणहरूले देखाएका छन्। महाभारतका विभिन्न पर्वमा गरिएका बयान र व्याख्याले ती कुराहरूलाई सङ्केत गरेका छन्। ऋषिहरू कहिले इन्द्रलाई सुझाव दिन गएका हुन्छन् त कहिले ब्रह्मा, विष्णु र महेश्वरसँग विभिन्न विषयमा , ब्रह्माण्डको हितका लागि वार्ता गर्न गइरहेका पाइन्छन्। यसरी सांसारिक , ब्रह्माण्डीय र विभिन्न योनिका बारेमा जानकारीका लागि ब्रह्मर्षि नारदले सबैतिरको संवादलाई अगाडि बढाएको पाइन्छ। ऋषिहरूको काम भनेको खगोलसहित, स्वर्गसहित, पातालसहित विभिन्न संसार परिभ्रमण गर्ने र कतै पनि अन्याय नहोस् , राजाहरू अन्यायी नहुन र कसैले पनि दुःख नपाओस् भन्ने कुरामा …