Home » विज्ञान/प्रविधि » Page 10
Category:

विज्ञान/प्रविधि

संयुक्त राष्ट्रसंघले पहिलो पटक विश्वव्यापी साइबर अपराधसम्बन्धी सन्धि‍मा चौथो चरणको छलफल गर्दैछ। यसबारेको यो सार्वजनिक सुनुवाईको चौथो राउण्ड हो। यो जनवरी ९ देखि २० जनवरीसम्म चलेको थियो। यस सुनुवाइको  मुख्य बिषय “साइबर अपराधमा राज्यहरूको  धारणा र समन्वकारी  खुफिया साझेदारीबारे रहेको छ। साथै यसबारेको अन्तर्राष्ट्रिय सहयोग,साइबर अपराधका ठोस प्रावधानहरू, डिजिटल प्रमाणहरू र यसको उपलब्धता तथा कानून प्रवर्तन एजेन्सीहरूका सीमापार पहुँच सहित धेरै विषयहरू छलफलमा छन्। सदस्य राष्ट्रहरूबीच सन्धिका यीनै बृहत् विषयहरूमा आ–आफ्नै असहमतिहरू छन्। त्यसैले यो छलफलले विशेष चर्चा पाएको छ।

सन्धिले साइबर अपराधहरूबाट मानव अधिकार र प्रक्रियागत सुरक्षाहरूमा पर्ने प्रभावबारे पनि ध्यान केन्द्रित गर्ने लक्ष्य राखेको छ।

प्रस्तावित साइबर अपराध …

साइबर अपराध नियन्त्रणका लागि अन्तर्राष्ट्रिय कानून बन्ने
0 comment
0 FacebookTwitterEmail

बहराइन अधिराज्यले स्थापना गरेको  मानवीय सेवा क्षेत्रमा योगदान गर्ने व्यक्ति तथा संस्थालाई  प्रदान गर्ने अन्तर्राष्ट्रिय पुरस्कार इशा अवार्ड फर सर्भिस टु ह्यूम्यानिटीको पाँचौं संस्करणको लागि नेपालका प्रख्यात नेत्ररोग विशेषज्ञ तथा मानव सेवाकर्मी प्रा. डा. सन्दुक रुइत छानिनुभएको छ ।

माघ ३ गते बहराइनस्थित ईसा सांस्कृतिक केन्द्रमा आयोजित समारोहमा  बहराइनका राजाका विशेष प्रतिनिधि तथा इशा अवार्ड बोर्डका अध्यक्ष शेख मोहम्मद विन मुवारक अल खालिफाले  अवार्डको पाँचौं संस्करणको लागि डा रुइत छानिनुभएको अन्तर्राष्ट्रिय घोषणा गर्नुभएको हो ।

उक्त अन्तर्राष्ट्रिय पुरस्कार बहराइनी अधिराज्यको सार्वभौमसत्ता तथा स्वतन्त्रताका संवाहक एवं मानवीय सेवाका प्रणेता स्वर्गीय राजा आमिर इशा विन सलमान अल खालिफाको  नाममा सन् २००९ मा …

नेत्र विशेषज्ञ डा. सन्दुक रुइतलाई इशा अवार्ड फर सर्भिस टु ह्यूम्यानिटी प्रदान गरिने
0 comment
0 FacebookTwitterEmail
फिनल्याण्डले विद्यार्थीहरूलाई सञ्चार र प्रचारको बारेमा सिकाउन  विद्यालय शिक्षा मार्फत नयाँ तरिकाहरूको परीक्षण गरिरहेको छ। यसको सफलताबाट झुटो र भ्रमयुक्त सूचना र जानकारीबाट युवा पुस्तालाई  जोगाउन अन्य देशहरूले धेरै सिक्न सक्नेछन्।

हेमेनलिना, फिनल्याण्डकी शिक्षिका सारा मार्टिक्काले आफ्ना विद्यार्थीहरूलाई दिने एउटा सामान्य पाठ यस प्रकार छ: उनले  आठौं कक्षाका विद्यार्थीहरूलाई समाचार र लेखहरू प्रस्तुत गर्छिन् र तिनीहरू बारे विद्यार्थीहरू छलफल गर्छन्। सो लेखको उद्देश्य के हो? यो कसरी र कहिले लेखिएको थियो? लेखकका केन्द्रीय धारणा र तर्कहरू के के हुन्? भनेर उनी बहस चलाउँछिन्।

” किनभने यो राम्रो कुरा हो वा यो  नराम्रो कुरा हो,यसको मतलब यो सत्य हो वा यो …

कसरी फिनल्याण्डले विद्यार्थीलाई गलत सूचना पत्ता लगाउन सिकाउँदैछ ?
0 comment
0 FacebookTwitterEmail

कुनै बेला माघे संक्रान्तिको समयमा निकै भिडभाड हुने घोन्सारमा अहिले सुनसान देखिएको छ। माघे संक्रान्तिको लागि भुजाको लडु (बनुई, लाई, तिलको लडु, मकैको लडु) बनाउन राती १२ बजे सम्म घोन्सार झौसिने चलन भएपनि हाल कमी आएको देखिएको छ। विशेष गरि बारा पर्साको गोढ समुदायले झौसिने घोन्सार प्रतिको आर्कषण घटदै गरेको छ। गोढ समुदायको आर्थिक स्तर वृद्धि, प्रयाप्त मात्रामा पराल, भुस, सुकेको पात, दाउरा लगायत साधनको कमीको कारण पनि घोन्सार झौसिनेको संख्यामा कमि देखिएको छ।

मेसिनले भुजा भुज्ने प्रविधिको विकास नहुन्जेल घोन्सारको महत्व धेरै हुने गरेको थियो। पहिला पहिला माघे संक्रान्तिको लागि भुजाको लडु बनाउन घोन्सारमा धेरै भिड लाग्ने गरेको थियो। …

किन सुनसान भए घोन्सार?
0 comment
0 FacebookTwitterEmail

नेपालमा इन्टरनेट स्वतन्त्रता तथा डिजिटल अधिकारका विषयमा चर्चा हुन थालेको धेरै समय भएको छैन । पछिल्लो समयमा नागरिक समाज र मानव अधिकारका क्षेत्रमा कार्यरत केही संस्थाहरुमा यस विषयमा सार्वजनिक वहस हुन थालेको छ । नागरिकको मुलभुत मानव अधिकारमा असर पार्ने इन्टरनेट शटडाउन तथा सेन्सरसिप र डिजिटल राइट्सको विहंगम पक्षहरुका बारेमा सूसुचित छलफल र यि विषयहरुमा नागरिक समाजलगायत सबै सरोकारवालाहरुको क्षमता अभिवृद्धि आजको आवश्यकता हो । यस सन्दर्भमा डिजिटल राइट्स नेपाल र इन्गेजमिडियाको सहकार्यमा तयार गरिएको एक उपयोगी आलेख यहाँ प्रस्तुत गरिएको छ ।
अहिलेकोे डिजिटल प्रविधिमा आधारित समाजमा व्यापार, वित्तीय कारोबार सञ्चालन, अनलाइनमार्फत ज्ञान आर्जन देखि सञ्चार सम्पर्कसम्मका दैनिक जीवनका …

इन्टरनेट शटडाउनः प्रकृया, प्रभाव र प्रतिरोध
0 comment
0 FacebookTwitterEmail

तथ्याङ्क समग्र विकास, राजनीति, आर्थिक, सामाजिक र वातावरणीय लगायतका विषयलाई प्रस्तुत गर्ने विवरण हो; जसले नीति, योजना र श्रोत बाँडफाँटलाई प्रभावित गर्दछ । कुनै पनि विषयमा वस्तुनिष्ठ निर्णय लिन, नवीन व्याख्या र विश्लेषण गर्न र विश्वसनीयता जाँच्न तथ्याङ्कको प्रयोग हुन्छ । साथै, लक्ष्य निर्धारण गर्नेदेखि यसको परिणामको अनुगमन र मूल्यांकन गर्न पनि तथ्याङ्क अपरिहार्य हुन्छ ।
तथ्याङ्कलाई लोकतान्त्रिक समाजको लागि आवश्यक सूचना प्रणालीको एक अपरिहार्य आधारका रूपमा लिइन्छ । राज्यले आम नागरिकको सुसूचित हुने अधिकारको ग्यारेण्टी गर्न भरपर्दो र निष्पक्ष तथ्याङ्क नि:शुल्क उपलब्ध हुने वातावरण र्सिजना गर्नु पर्दछ । साथै विश्वसनीय तथ्याङ्कको लागि तथ्याङ्क उत्पादनमा प्रयोग भएका विधिहरूको वैज्ञानिक आधार …

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

विश्वका नम्बर एक धनाढ्य एलन मस्कले सामाजिक सञ्जाल ट्विटर खरिद गरेपछि अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताको लागि लोकप्रिय यो सञ्जालको निष्पक्षता माथि आशंका बढेको छ । सामाजिक सञ्जालको सञ्चालनमा पारदर्शिता र उत्तरदायित्वको अवस्था सुनिश्चित नभएको र कम्पनीका व्यवस्थापकहरूको मनोमानी झन् बढ्न सक्ने चिन्ताले अहिले अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताका पक्षहरूलाई थप गम्भीर बनाएको छ ।
त्यसैले सूचना र लोकतन्त्रका लागि विश्वव्यापी फोरमको पहल सुरु भएको छ । रिपोटर्स विदाउट बोडर्स (आरएसएफ) को पहलमा सुरु भएको यो फोरमले सामाजिक सञ्जालका सञ्चालक धनाढ्यहरूलाई जवाफदेही र उत्तरदायी संयन्त्र बनाउन र स्वेच्छाचारी ढंगले सञ्जालको नीति तय गर्ने प्रवृत्ति त्याग्न आग्रह गर्दै दबाब दिन थालेको छ ।
नयाँ प्रोडेमोक्रेटिक सोसल मिडिया …

सामाजिक सञ्जालहरूलाई उत्तरदायी र पारदर्शी हुन दश बुँदे सिफारिस
0 comment
0 FacebookTwitterEmail

सन् १९८४ को अन्त्यमा, जब दोस्रो विश्वयुद्धको धङ्धङ्ती आममानिसको दिमागमा ताजै थियो, भर्खरै  गठन गरिएको संयुक्त राष्ट्र संघको महासभाले एउटा गजबको दस्ताबेज पारित गर्‍यो जुन त्यसपछि एक बेन्चमार्क बन्यो र एक आदर्श बन्यो: त्यो हो मानव अधिकारको विश्वव्यापी घोषणापत्र। यो दस्ताबेजमा जीवनको अधिकार, समानता, निजी सम्पत्ति र अभिव्यक्तिको स्वतन्त्रता सहित ३० विश्वव्यापी र अपरिहार्य अधिकार र स्वतन्त्रताहरू समावेश गरिएको छ। यी त्यस्ता अधिकारहरू हुन्, जसका बारेमा संयुक्त राष्ट्रसंघ आफैंले भनेको छ, “हामी मानवको रूपमा जन्मेपछि यी अधिकार हामीले पाउनै पर्छ – ति कुनै पनि राज्यले प्रदान गर्ने होइन।”

त्यसयता घोषणापत्र परिमार्जन नभए पनि हालैका वर्षहरूमा अन्य अधिकारहरूले ‘मानव अधिकार’ दर्जा …

इन्टरनेट पहुँचको अधिकार नयाँ मानवअधिकार हो त ?
0 comment
0 FacebookTwitterEmail

आजभोली मनोविज्ञानको निकै चर्चा हुन्छ। सन् १९०२ मा भारतीयले अंग्रेजीको साइकोलोजी भन्ने शब्दलाई मनोविज्ञान भनेर अनुवाद गरे। ठ्याक्कै यही शब्द नेपाल शिक्षा जगतले पनि अँठ्याए। अंग्रेजीको साइकी शब्दको अर्थ प्राणसरह हुनुपर्छ भन्नेतिर कसैले ध्यान दिएनन्। यो समस्या मनोविज्ञानमा मात्र होइन विश्वविद्यालयमा अध्यापन गराइने धेरैजसो विषयहरूमा भेट्न सकिन्छ। अरूलाई अभिनिर्माण गरेका शब्दहरूलाई जस्ताको तस्तै राख्दा आफूले प्राकृतिक रूपमा प्राप्त गरेका तदनुकुल शब्दहरू गुमाउनु पर्छ। आधुनिक साइकोलोजी र प्राचीन साइकोलोजीको बुझाइ र परिभाषामा निकै फरक आइसकेको छ र अनुसन्धान खारिएपछि यस्तो हुनु स्वाभाविक हो तर नेपाली तथा भारतीयहरूसँग आफ्नै मौलिक शब्द हुँदाहुँदै पनि कताकता नमिलेका शब्दहरू टपक्क टिपेर राख्ने चलन छ। प्राध्यापक …

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

विश्वभरि लगभग ६९ प्रतिशत मानिसले इन्टरनेट चलाउँछन्। जनसांङ्खिक हिसाबले भन्ने हो भने वर्ल्ड पपुलेशन रिभ्युका अनुसार ४.९ अर्ब मानिसले इन्टरनेट चलाइरहेका छन्। इन्टरनेट चलाउनेको संख्या हरेक वर्ष चार प्रतिशतले बढिरहेको छ। वर्ल्ड पपुलेशन रिभ्युका अनुसार नेपाल तीन करोडभन्दा धेरैले इन्टरनेट चलाउँछन। एकै मानिसले एक भन्दा बढी डिभाइसबाट इन्टरनेट चलाइरहेका हुनाले तीन करोडभन्दा बढी नेपालीले इन्टरेनट चलाएको देखिएको हो। तर विश्व बैंकको एक तथ्याङ्क अनुसारचाहि ३८ प्रतिशत नेपालीले इन्टरनेट चलाउँछन। त्यसमध्ये तपाईँ पनि एक हो। तर तपाईँलाई इन्टरनेटमा अधिकार र कर्तव्यका बारेमा थाहा छ?

डिजिटल राइट्स नेपालका अनुसार इन्टरनेटले मानवअधिकारको कार्यान्वयनमा अभूतपूर्व अवसरहरू प्रदान गरेको छ। हाम्रो दैनिक जीवनमा यसको भूमिका …

0 comment
0 FacebookTwitterEmail
Independent News Service (INS)

सम्पर्क
आदर्श मार्ग, थापाथली, काठमाडौ
इमेल : freedomnews2022@gmail.com

सोसल मिडिया

© 2021 Freedom News Service Pvt Ltd. All rights reserved