भगवान खनाल

नियमअनुसार स्थानीय तहले राजस्व सुधार कार्ययोजना बनाउने र समयानुकुल अद्यावधिक गर्नुपर्दछ । जसरी नेपाल सरकार र प्रदेश सरकारले कार्ययोजना बनाएर राजस्व सङ्कलन गर्दछ त्यसैगरी स्थानीय तहले पनि कार्ययोजना बनाएर राजस्व सङ्कलन गर्नुपर्दछ । स्थानीय तहमा उठाउनु पर्ने राजस्व नउठाउने र नउठाउनु पर्ने राजस्व पनि उठाउने गलत अभ्यास छ । राजस्व असुल्दा आगामी दिनमा अप्ठेरोमा पर्ने भन्दै पनि स्थानीय जनप्रतिनिधि आन्तरिक स्रोतको राजस्व सङ्कलमा उदासिन छन् ।

स्थानीय तहको बजेटको एक स्रोतको रूपमा रहेको आन्तरिक स्रोतको राजस्व सङ्कलनमा स्थानीय तहले ध्यान नदिँदा आम्दानी गुमाइरहेका छन् । यसैले संघीय मामिला तथा सामान्य प्रशासन मन्त्रालयले बर्सेनि स्थानीय तहलाई आन्तरिक स्रोतको राजस्व सङ्कलन बढाउन, …

लमजुङको दुधपोखरी। पर्यटनको प्रचुर सम्भावना भएको गाउँपालिका। युवा पलायनका पीडा भोगिरहेका नेपालका अधिकांश गाउँजस्तै पीडामा छ दुधपोखरी। युवा नै गाउँमा नभएपछि पर्यटन कसले चलाउने हो? सदरमुकाम बेंसीसहर भन्दा पूर्वीदिशाका साविकका कोल्की, ईलमपोखरी, गौंडा, विचौर र दुधपोखरी गाविसहरू गाभिएर २०७३ सालमा बनेको हो दुधपोखरी गाउँपालिका।

स्थानीय बढ्दो स्थायी र अस्थायी बसाइसराइँको चेपुवामा छ दुधपोखरी। कतिसम्म भने गाउँका सबै बालबालिका बजार क्षेत्रका निजी विद्यालयतर्फ लैजादा ठूलोकाभ्रेमा एक विद्यालय लगभग बन्द अवस्थामा पुगेको छ। पर्यटनको लागि स्थानीय खासगरी युवा जनशक्तिको पलायन होइन, स्थायी बसोबास र लगाब चाहिन्छ। गाउँपालिकाले स्थाानीय श्रमशील र कर्मशील युवालाई रोक्ने कार्यक्रम पनि साथसाथै लैजानु पर्ने देखिन्छ।

पर्यटन क्षेत्रमा प्रचारप्रसारको …

के तपाईँलाई ख्याल छ, काठमाडौँ महानगरले उठाएको मनोरञ्जन कर वाग्मती प्रदेशको सञ्चित कोषमा समेत दाखिला हुन्छ ? हो यो रकम अन्तरसरकारी वित्त हस्तान्तरण ऐन र प्रदेशको आर्थिक कानुन अनुसार प्रदेश सञ्चित कोषमा समेत दाखिला हुन्छ। काठमाडौँ महानगरले सात वर्षदेखि फनपार्कले नतिरेको कर २४ घण्टे उर्दी दिएर उठायो। प्रदेश कानुनमा समयमा उक्त कर नतिरे ब्याज समेत असुल उपर गर्ने प्रावधान छ। यसैले उसले सात वर्षदेखि उक्त कर ब्याजसमेत असुलेको हो।

सम्बन्धित प्रदेशको सम्बन्धित लगाएको मनोरञ्जन कर सम्बन्धित स्थानीय तहले सङ्कलन गरी प्रदेशको सञ्चित कोषमा ६० र उठाउने स्थानीय तहको सञ्चित कोषमा चालीस प्रतिशत हिस्सा दाखिला हुन्छ।  यस्तै विज्ञापन कर चाहिँ …

संसारभर कर उठाउने विषय सरल छैन। अमेरिकाका फाउन्डिङ फादर बेन्जामिन फ्र्याङ्कलिनले मृत्यु र कर बाहेक जीवनमा अन्य पक्ष अनिश्चित रहेको बताएका छन्। उनको भनाइले जीवनमा मृत्यु र कर अनिवार्य शर्त हुन्। स्थानीय तह आफ्नो स्रोतको राजस्व (Own Source Revenue, OSR) वृद्धि गर्नुपर्ने दबाब र दायित्वमा छन्। यसलाई आन्तरिक आम्दानी पनि भनिन्छ। स्थानीय तहले स्थानीय सरकार सञ्चालन ऐन, २०७४ ले दिएको अधिकार कार्यान्वयनमा चासो दिएमा निश्चय नै राजस्व वृद्धि हुनेछ। तर कर जहिले पनि सेवा प्रवाहसँग जोडिनु पर्छ भन्ने हेक्का चाहिँ स्थानीय तहले राख्न जरूरी छ। कर उठाउनको लागि ऐनले भने अनुसार लक्ष्य राख्ने, कार्यान्वयन गर्ने र करको सदुपयोग गर्नको लागि …