वातावरण/जलवायु

एक दशक देखि सिर्सिया नदीको प्रदुषण नियन्त्रण विभिन्न निकायहरूको लागि चासोको विषय बन्दै आए पनि नदि प्रदुषण नियन्त्रणमा खासै सुधार देखिएको छैन। दुइटै स्थानीय चुनाव, संघ र प्रदेशको चुनावमा ‍ सिर्सिया नदिको प्रदुषण नियन्त्रण महत्वपूर्ण मुद्दा  बनेपनि चुनाव पछि मुद्दा सिर्सियाको फोहोर पानीमा नै बगाइनथ्यो। छठपर्वमा मात्र नदिको प्रदुषण केही हदसम्म उद्योगहरूको स्वेच्छाले नियन्त्रण गर्ने बाहेक सँधै नदी प्रदुषित रुपमा बग्ने गरेको छ। यसका पछाडि  वीरगन्ज पथलैया कोरिडोरका उद्योगहरूले कानुनी प्रावधानलाई लत्याउनु नै हो। सबैजसो उद्योगले फोहोर पानी प्रशोधन संयन्त्र वा वाटर ट्रिटमेण्ट प्लान्ट कागजमा मात्रै चलाउने गरेका छन्।

अहिले आएर सिर्सिया नदी प्रदुषण नियन्त्रण अभियानलाई वीरगन्ज महानगरपालिकाले स्थानीय प्रशासनको …

आजभोलि उमेर बढ्दै गएका मानिसलाई श्वासप्रश्वाससम्बन्धी रोगहरूको किन धेरै च्याप्न थालेको छ?  किन बुढेसकालमा मानिस श्वासप्रश्वास बढी संवेदनशील हुन्छ? 

किनकी उमेर बढेपछि उनीहरूको रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता कमजोर हुन्छ। सामान्यतया, धेरैजसोले वृद्धवृद्धाहरूमा घट्दै गएको प्रतिरक्षा प्रणाली (इम्युन सिष्टम) का लागि बढ्दो उमेरलाई जिम्मेवार मान्छन्। तर एक नयाँ अध्ययनले यो सबैको पछाडिको कारक तत्त्व वायु प्रदूषण भएको देखाएको छ। दशकौँसम्म वायु प्रदूषणमा मानिसको रोग प्रतिरक्षा प्रणालीलाई कमजोर बनाउँदै लाने खुलासा उक्त अध्ययनले गरेको छ।

कोलम्बिया विश्वविद्यालयका वैज्ञानिकहरूले गरेको त्यो अध्ययनले मानिसलाई उमेर बढ्दै जाँदा श्वासप्रश्वाससम्बन्धी रोगको जोखिमका लागि दशकौँदेखिको वायु प्रदूषणका बस्नुलाई मानेको छ। नेचर मेडिसिन जर्नलमा प्रकाशित भएको अध्ययनको निष्कर्षका अनुसार …

डोजर सडक निर्माणकार्यमा धेरैजसो उचित जल निकासको पूर्ण अभाव, थुप्रै वनस्पतिहरूको जथाभावी विनाश हुनुका साथै लापरवाहीपूर्ण भीरमा माटो खसाल्ने गरेको पाइएको छ। नेपालभर बाढीले हरेक वर्ष जनजीवन, आवासहरू र जीविकोपार्जनका माध्यम नष्ट गर्ने गरेको छ। तर स्पष्ट आँखाले देखिरहेको अर्को विपत्ति प्रकट भइरहेको छ। यो विपत्ति अझ व्यापक छ र यो बाढीको प्रकोपको मूल कारण हो। तर यसलाई प्राय: पूर्णतया बेवास्ता गरिएको छ। यो विपत्ति भनेको सडक निर्माण नै हो।

यो भनाई हो नेपालमा अनुसन्धान गरिरहनु भएका डेन कार्लसनको। उहाँले सडक निर्माणमा डोजरले निम्ताएको विपत्तिबारे द हिमालय टाइम्समा लेख्नुभएको थियो।

“सडक निर्माण” भनेको “विकास—उपचार” होइन, धेरैले त्यही …

मनसुन सकिने बेलामा आरीघोप्टे पानी परेर मुलुकको पश्चिमी भाग तहसनहस भएको केही समय पछि नै देशमा चुनाव भइरहेको छ। हामीले खासै वास्ता नगरेको जलवायु परिवर्तनको असर नेपाल वा समग्र दक्षिण एसियाको वर्षा प्रणालीमा परिसकेको छ। तर हामीमा गम्भीरता देखिएको छैन।

प्राकृतिक वातावरण तथा जैविक विविधतामा पर्ने प्रतिकुल वातावरणीय प्रभाव न्यूनीकरण गर्न तथा जलवायु परिवर्तनको चुनौतीलाई  सामना गर्नका लागि पर्यावरणीय विषयलाई उच्च राजनैतिक प्राथमिकतामा राखिनु पर्छ। नेपालको लामो राजनीतिक संक्रमणमा वातावरणीय संरक्षणको क्षेत्रमा अत्यन्तै कम ध्यान गएको देखिन्छ। जनस्वास्थ्यका लागि समेत गम्भीर चुनौती बनेको वातावरण प्रदूषणलाई हामीले उच्च प्राथमिकताको राजनीतिक एजेन्डा बनाउनु आवश्यक भइसकेको छ।  वातावरण संरक्षण र पर्यावरणीय सन्तुलनलाई राजनीतिको …