Home » विचार » Page 5
Category:

विचार

तत्कालीन १० बर्से सशस्त्र युद्धको नेतृत्वकर्ता सुप्रिम कमान्डर प्रचण्डले नेपालको संसदीय राजनीतिमा पुष्पकमल दाहालको परिचय बसालेको १८ वर्ष भयो। संसदीय राजनीतिलाई दुत्कारेर १० वर्षसम्म संसदीय व्यवस्था र राज्य संरचना विरुद्ध बम र बारुद खेलाउँदा खेलाउँदै १७ हजार नागरिकले अनाहक मै ज्यान गुमाए। जुन माओवादी कै शब्दमा राज्यको अग्रगामी रूपान्तरणका लागि अपरिहार्य आवश्यकता थियो।

प्रजातान्त्रिक संसदवादी राजनीतिक दलको जनधारसँगै विश्वाससमेतको मर्ममा पटक पटक प्रहार गरेका प्रचण्डहरू २०६२ साल मङ्सिर ७ गते दिल्लीमा भएको १२ बुँदे सम्झौताको आड र संसदीय राजनीतिक दलका नेताहरूको भरोसामा २०६३ सालमा उही संसदीय राजनीतिमा फर्किए। 

प्रचण्डबाट पुष्पकमल दाहाल बनेपछि ३ पटक त्यहीँ संसदीय प्रणालीको अङ्कगणितबाट प्रधानमन्त्री बनेका

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

करको अर्थ परिस्थिति अनुसार धेरै हुन सक्छन्। यहाँ कर भनेको सरकारलाई बुझाउने दस्तुर भन्ने बुझौँ। विभिन्न कारणले कर सरकारले लगाउँछ तर सर्त भनेको जनतालाई त्यसको कारण पनि भन्नुपर्छ र कर लिएबापत त्यसको सेवा पनि दिएको हुनुपर्छ।

प्रसङ्ग त महाभारत कालमा किन कर उठाउँथे र कसरी कर उठाउने गर्दथे भन्ने बारेमा नै हो।  आजको दिनमा आर्थिक अर्थमा प्रयोग गरिने करको शाब्दिक अर्थ के रहेछ थाहा पाउन नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानको बृहत् शब्दकोशको  विद्युतीय स्वरूपमा उपलब्ध शब्दकोशमा करका बारेमा यस्तो लेखिएको रहेछ:

कर संस्कृत शब्द रहेछ।  त्यसको तेस्रो प्रविष्टिमा भनिएको छ

१. पहिले रैतीले भेटीका रूपमा जिमिदार, तालुकदार आदिलाई दिने गरिएको विभिन्न प्रकारको …

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

नेपालमा  सङ्घीयता कार्यान्वयनका क्रममा  विभिन्न जटिलता देखापरेका छन् ।  तीन तहका सरकार बिच अधिकार र शक्तिको प्रयोगमा अन्योल, द्वन्द्व र दम्भ बढ्दै गएको छ । परिणाम स्वरूप बजेट र विकास निर्माणका योजना कार्यान्वयनमा पनि गतिहीनताको अवस्था छ ।  सङ्घ, प्रदेश र स्थानीय सरकारका अधिकार प्रत्यायोजनका खिचातानी बढ्दै  मधेश प्रदेश सरकारले  नेपाल सरकारलाई  चेतावनी दिएको छ । 

स‌ंघ र प्रदेशबिच यस्तै समस्या झेल्दै आएको छिमेकी राष्ट्र भारतका विकास योजनाहरूमा भने केही वर्ष देखि अप्रत्याशित गति लिएका छन् । ‘प्रधानमन्त्री गति शक्ति योजना’ ले विगतको समयमा भारतको सङ्घीय र प्रदेश सरकार लगायत अन्तर मन्त्रालय बिचका सबै समस्याहरूलाई समाधान गर्ने साथै ‘गति शक्ति

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

विश्वका भाषा सम्बन्धी आधिकारिक जानकारी प्रदान गर्ने वेबसाइट एथनोलग (२०२३) का अनुसार संसारमा अभिलेख भएका भाषाहरू जम्मा ७ हजार ६०८  छन् । जसमा बोलीचालीमा रहेका भाषाहरू जम्मा ७ हजार १६८ छन् ।

जीवन्त भाषाहरूमा पनि संस्थागत, स्थिर, जोखिममा परेका, र लोप भइसकेका गरी विभिन्न वर्गहरूका भाषालाई बाँडेर हेर्न सकिन्छ । हालसम्म जानकारीमा भएका मध्ये ४५१ भाषाहरू लोप भइसकेका छन् ।  जोखिममा परेका भाषाहरू पनि क्रमशः लोप हुँदै जाने खतरामा रहेका छन् ।

विभिन्न भाषिक परिवारमा विभक्त यी भाषाहरूमा भारोपेली परिवार अन्तरगत जम्मा ४५५ भाषाहरू रहेका छन् । संस्कृत र नेपाली यसै परिवार अन्तरगतका भाषा हुन् । यसरी भारोपेली परिवार अन्तर्गत

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

स्पष्ट कानुनी व्यवस्थालाई नजरअन्दाज गरी सार्वजनिक लेखासमितिले गरेको निर्णय एवं परिपत्रले महालेखाको सम्परीक्षण गर्ने अधिकारमा अतिक्रमण गर्न खोजेको छ

नेपालको संविधान र लेखापरीक्षण ऐन, २०७५ बमोजिम महालेखा परीक्षकले सबै सरकारी कार्यालयको लेखापरीक्षण गर्ने, देखिएका तथ्य दर्साउने, आलोचना गर्ने, सुझाव दिने वा बेरुजु औँल्याउने गर्छ । औँल्याइएका बेरुजु सम्बन्धित निकायले फर्स्योट गर्छन् । महालेखा परीक्षकको कार्यालयले बेरुजु फर्स्योट सम्बन्धमा प्राप्त प्रमाण स्पष्टीकरण एवं प्रतिक्रियाका आधारमा सम्परीक्षण गर्ने व्यवस्था छ । विगत ६० वर्षदेखि सोही व्यवस्था कार्यान्वयन भइरहेकोमा हालसालै सार्वजनिक लेखासमितिले अनधिकृत रूपमा कानुनमै नभएको बेरुजु सम्परीक्षण गर्ने निर्णय महालेखापरीक्षकले गरेको भनी पत्राचार गरेपश्चात् संघीय सरकारको सम्परीक्षण गर्ने कार्य अवरुद्ध भएको छ …

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

नेपाली काँग्रेसका नेता केदार कार्की नेकपा एमालेको समर्थनमा मुख्यमन्त्री नियुक्त भएपछि तत्कालका लागि कोसी प्रदेशमा मध्यावधि निर्वाचन टरेको जस्तो देखिएको छ। आखिर समस्याको समाधानका लागि दूर दृष्टि राख्ने काम त नेपाली काँग्रेसका नेता डाक्टर शेखर कोइरालाको अडान र प्रदेश सांसद केदार कार्कीको सानो समूहले देखाएको विद्रोहले नयाँ निकास निस्केको छ जसमा तत्कालका लागि मध्यावधि रोक्न नेकपा एमालेले सहयोग गरेको स्पष्ट देखिएको छ। २९ जना सांसद रहेको नेपाली काँग्रेस र ४० जना सांसद रहेको एमालेका बिचमा सहयोगात्मक सम्बन्ध बनेको होइन। विद्रोही ८ जना काँग्रेसी सांसद र उपसभामुखलाई बाहिर राखेरै एमालेका ३९ सांसदहरूले गरेको सहयोगले तत्कालका लागि मध्यावधि रोकिएको देखिन्छ।

यसले के …

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

संयुक्त राष्ट्र संघ (युएन) मा तीन दशकभन्दा पनि लामो समयदेखि चलिरहेको आधारभूत सुधारको बहस एकपटक फेरि महासभामा उठेको देखिएको छ। टर्कीका राष्ट्रपति रेसेप तैयन एर्दोआनले संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा अब सुरक्षा दिनेवाला नरहेको बताउँदै अब यो पाँच देशको राजीनिक रणनीतिको मैदान बनेको बताउनुभयो।

त्यस्तै, संयुक्त राष्ट्र संघका महासचिव एन्टोनियो गुटेरेसले पनि विश्व परिवर्तन हुँदै गए पनि आफूले आफ्नो संस्थाको नियम परिवर्तन नगरेको बताउनुभयो। ‘यदि विश्व परिवर्तन भयो र हामी परिवर्तन भएनौँ भने हामीले प्रभावकारी ढंगले समस्या सम्बोधन गर्न सक्दैनौँ। सम्बोधन नै नभएपछि त्यसको समाधान पनि खोज्न सकिँदैन। जसले गर्दा हामी समाधान खोज्नुको सट्टा जोखिमको हिस्सा बन्न पुगेका छौँ,’ महासचिव गुटेरेसको भनाइ …

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

श्रीमानको दैनिक ज्यालाबाट घरगुजारा चलाउने छब्बीस-वर्षीय जानकीदेवी अस्सी नदी किनारको सानो घरमा बस्नुहुन्छ। अस्सी नदी भारतीय राज्य उत्तर प्रदेशको पवित्र सहर बनारसमा छ। यो गंगा नदीको सहायक नदी हो। घरमा नालीको ह्वास्स गन्ध आउँछ। घरबाहिरबाट आफ्नो सबैभन्दा कुरुप स्वरूपमा अस्सी नदी बगेको छ।

अस्सी नदी किनारमा टाँड बनाएर जानकीदेवीको अस्थाई चर्पी बनाइएको छ। घरबाट निस्केको मलमूत्र सोझै नदीमा जान्छ। ‘घरको सबै फोहर म सीधै नदीमा फाल्छु। अरु के नै उपाय छ र ?’ जानकी भन्नुहुन्छ।

Man stands inside a simple hut containing possessions, plastic water bottle
अस्सी नदी किनारको एक झुपडीमा। (तस्वीरः मोनिका मण्डल)

बनारसमा अस्सी र गंगाको अर्को सहायक नदी वरुणको किनारमा जानकीका जस्ता अरु थुप्रै अस्थाई टहरा छन्। …

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

कट्टरपन्थीहरूले अन्तर्राष्ट्रिय रूपमा नै बङ्गलादेशी ब्लगर असद नूरको हत्याको आह्वान भइसकेको छ,  तर पनि असद संसारलाई बङ्गलादेशको समाज कसरी कट्टरपन्थी बन्दै गएको छ भनेर बताउनु जरुरी छ भन्नुहुन्छ।

असद नूरसँग अब नयाँ फोन नम्बर र नयाँ घरको ठेगाना छ। भारतमा निर्वासित भएका बङ्गलादेशी नास्तिक ब्लगर र मानवअधिकार कार्यकर्ता आफ्नो नयाँ सम्पर्क विवरण साह्रै कम व्यक्तिसँग मात्र भएको बताउनु हुन्छ। कतिसम्म भने बङ्गलादेशमा रहेका उहाँको परिवारका सदस्यहरूसँग पनि असद नूरको नम्बर र ठेगाना छैन। युरोपबाट टाउको काट्न माग गर्दै भिडियो बाहिर आएपछि असद नूर भारतमा कहाँ लुकेको हो कसैलाई थाहा छैन।

सलमान रुस्दीजस्तै हुँदा कस्तो महसुस हुन्छ भन्ने बल्ल थाहा …

0 comment
0 FacebookTwitterEmail

आज महात्मा गान्धीको जन्मजयन्ती हो । अक्टोबर २ अर्थात् गान्धी जयन्तीलाई संयुक्त राष्ट्रसंघको आह्वानमा अहिले शान्ति र अहिंसाको विश्व दिवसको रुपमा मनाउन थालिएको छ । यस अवसरमा गान्धीका अनुयायी एवं प्रसिद्ध समाजवादी चिन्तक डा. राममनोहर लोहियाले लेख्नुभएको र प्रदीप गिरीले अनुवाद गर्नुभएको प्रस्तुत लेखलाई हामीले पुनः प्रकाशन गरेका छौँ ।

डा‍. राममनोहर लोहिया

गान्धीजी झन्डै ५० वर्षसम्म सार्वजनिक जीवनमा सक्रिय रहनुभयो । यस सुदीर्घ कालावधिमा उहाँले अनेकौं पटक परस्पर विरोधी कुराहरू गर्नुभयो । गान्धीको विचारधाराको अध्ययन गर्न चाहने मानिसले यी अन्तरविरोधहरूका तर्फ बिलकुल प्रारम्भमै ध्यान दिनु आवश्यक छ ।
बृटिश राजबाट नै कुराको थालनी गरौं । आफ्नो राजनीतिक जीवनको थालनीमा …

0 comment
0 FacebookTwitterEmail
Independent News Service (INS)

सम्पर्क आदर्श मार्ग, थापाथली, काठमाडौँ
फोन  : 01-4102022 / 01-4102121
इमेल : freedomnews2022@gmail.com

सोसल मिडिया

प्रधान सम्पादक: तारानाथ दाहाल

© 2021 Freedom News Service Pvt Ltd. All rights reserved