फिचर

तत्कालीन समयका बाइसेचौबीसे राज्यहरूबीच तथा सिक्किम, भुटान, बङ्गाल, कुमाउँ, गढवाल, तिब्बत, चीन तथा अङ्ग्रेजहरूसँग समेत लडाइँ गरेको नेपालको गौरवपूर्ण इतिहासको गर्विलो साक्षी, मकवानपुरको चिसापानी गढी ।

यो गढीमा, तत्कालीन नेपाली फौजले तिब्बत, सिक्किम, भुटानजस्ता देशलाई लडाइँमा हराएर वीरता प्रस्तुत गरेको थुप्रै इतिहासका सामाग्री अहिले पनि हेर्न पाइन्छ ।
तत्कालीन समयका स्वतन्त्र मुलुकहरू कुमाउँ र गढवाललाई नेपाल राज्यमा मिलाएको इतिहास होस् अथवा, तिब्बतको गुहारपछि सहयोगका लागि आएको चीन र तिब्बतको अत्याधुनिक हातहतियार सहितको विशाल संयुक्त सेनासँग वीरतापूर्वक लडेको नेपाली सेनाको इतिहास । देशमा भएका दर्जनौं गढी तथा किल्लामध्ये सबैभन्दा धेरै ऐतिहासिक हतियार एवं पुरातात्विक बस्तुहरू संरक्षित स्थान हो, मकवानपुरको चिसापानी गढी …

सुर्खेत । दिउँसो परेको पानीले खुलेको खुल्ला आकाश । वरिपरि हरियाली वातावरणको बीचमा भकुण्डो आकारको मनै लोभ्याउने बिजारे ताल । मौसम सफा भएको दिन वरपरको वातावरणमा प्रकृतिका मनमोहक दृश्य देख्न पाइन्छ । बसन्त ऋतुमा मनलाई चङ्गा झै उडाएर सुन्दर रमणीय ठाउँसम्म पुर्याउँछ । यहाँको पाटनले जो कोहीको मन पनि लोभ्याउँछ ।

गुन्यु चोलीमा सजिएकी युवती साँझ विहान घाँस दाउरा काट्न जाँदा र फर्किंदा लागेको लस्करले पाटनलाई झनै मनमोहक बनाउँछ । त्यही पाटनकाबीचमा एउटा आर्कषक, सुन्दर भकुण्डो आकारको बिजारे ताल छ । यहाँ आन्तरिक पर्यटक मनमोहक दृश्य हेर्नलाई दैनिकजसो पुग्छन् । कोही वर्षौदेखि आफ्ना हितैषी मित्रसँग भेटिँदाका अन्तर हृदयका गुम्सिएका कुरा …

सुर्खेत । बसन्त ऋतुको आगमनले रूखहरूमा पालुवा पलाएका थिए । वनभर पलाएका पालुवाले डाँडापाखा हेर्नेका मन चंगा जस्तै हुन्थे । न्याउलीको न्याउँ न्याउँ र कोइलीको कुहुकुहुले वनजंगल डाँडापाखा गुन्जायमान थिए । जोकोहीलाई त्यो न्याउली चरी र कोइली चरीको आवाजको धुनले एकान्तमा एक्लै बहकिने गराउँछ । डाँडापाखा उकाली चहार्दै कोइली र न्याउलीको धुनसँगै यात्रा ओरालो तर्फ लाग्यो । अग्ला डाँडाकाँडा निहारिँदै साल र सल्लाले सुसेल्दै गरेको स्वच्छ चिसो हावालाई फोक्सोसम्म  पुर्याउँदै आनन्दित महसुस गर्दै यात्रा भैरवी गाउँपालिका– १ र दुल्लुको बिचमा पर्ने नाभिस्थान खोली किनारमै पुग्यो । आँखा अनौठो दृश्यमा ठोकियो र हिँड्दै गरेको पाइला टक्क रोकियो । 

त्यो अनौठो दृश्य …

सुर्खेत । खुला आकासमुनी चोयाको डोको । वरिपरि हरियाली वातावरण । नजिकै एरियल नभएको रेडियोमा बजेका राष्ट्रिय अन्तर्राष्ट्रिय खबरहरू सुन्दै बाँसको चोया निकाल्दै डोको बुन्न व्यस्त थिए दैलेखका बलबहादुर थापा । दैलेखको ठाटीकाँध गाउँपालिका– २ का थापा उमेरले ६२ वर्ष पुगे । उनको सारथी हो रेडियो । उनको नेपालसहित विश्वभरको सूचना प्राप्त गर्ने मोह यो उमेरमा पनि घटेको छैन, झनै बढेको छ । गोठालो जादा हातमा लौरो र काधमा रेडियो उनको अनिवार्य नै बनको छ । कसैको रत्यौलीमा पुग्दा समेत उनको काधमा झुण्डाइएको रेडियो घन्किरहेको हुन्छ ।

रेडियो नसुन्दा के बिर्सिए जस्तो लाग्ने गरेको उनी बताउँछन् । ‘बिहान उठेदेखि साँझ …