२०८० भाद्र ११, सोमबार १३:२६

ब्रह्मपुत्र नदी चीन,भारत र बंगलादेश हुँदै समुन्द्रमा समाहित भएको छ। चिनियाँ भूमिबाट उद्गम भई भारत, बंगलादेशको त्रिदेशीय भूमि छिचोलेको यसको यात्रामा धेरै सहायक नदीहरू जोडिएका छन्। विभिन्न क्षेत्रमा यसलाई विभिन्न नामद्वारा बोलाइन्छ। जस्तै चीनमा यार्लुंग त्सांगपो, भारतमा ब्रह्मपुत्र, बंगलादेशमा जमुना आदि। पछिल्लो समय यो नदी भारतीय उपमहाद्वीपमा ठूलो भूराजनीतिक विवादको केन्द्र बन्दै गएको छ।

माथिल्लो रिपेरियन देशका रूपमा रहेको, चीनले यार्लुङ त्सांगपोको तल्लो भागमा लगभग आठ ठूला जलविद्युत परियोजना (एचपिपी) निर्माण गरेको छ। जसमध्ये केही पहिले नै सञ्चालनमा छन् र केही निर्माणाधीन अवस्थामा छन्। अर्थात् वायु, डागु, जिक्सु, जांगमु, जिचा, लेन्गडा, झोंगडा र लांगजेनमा चीनका प्रस्तावित विद्युत् परियोजना हुन्।

चीनको …

पर्यावरणीय सन्तुलन जोगाइराख्नका लागि वृक्षारोपण कार्यक्रमलाई निरन्तरता दिनु आवश्यक रहेको एक कार्यक्रमका सहभागीहरूले बताएका छन्। ललितपुर महानगरपालिका वडा नम्बर २२, रोटरी क्लब अफ पाटन र रोटरी क्लब अफ हिमालयन पाटनको संयुक्त आयोजनामा शनिबार ललितपुरको बुङमतीमा आयोजित वृक्षारोपण कार्यक्रमका सहभागीहरूले वातावरण जोगाउनु सबैको साझा दायित्व भएको बताएका हुन्।

कार्यक्रममा ललितपुर महानगरपालिका वडा नम्बर– २२ का अध्यक्ष सागर तुलाधरले पछिल्लो समय भौतिक विकासलाई मात्रै प्राथमिकता दिँदा वातावरणीय विकास ओझेलमा परेको बताउनुभयो। वातावरणीय विकासले खुशियाली ल्याउने उल्लेख गर्दै भौतिक विकासले विनाश निम्त्याउने भएकाले यसतर्फ सचेत रहनुपर्ने उहाँको भनाई छ। वडा अध्यक्ष तुलाधरले आफ्नो वडामा समेत भौतिक विकासका लागि योजना माग्नेहरूको संख्या धेरै …

गीता एक-प्रतिध्वनि अनेक -२

गीतालाई किन रहस्यमय ग्रन्थ मानिएको हो ? यसको कारण के होला ? सायद कसैले पनि यही हो भनेर भन्न सक्ने अवस्था देखिएन। प्रत्येक अध्येताले, प्रत्येक वाचकले, प्रत्येक विश्लेषकले र प्रत्येक संश्लेषकले फरक फरक तरिकाले गीतालाई अर्थ्याउने गरेको पाइन्छ। स्वयं यसका रचयिता व्यासले पनि गीताको सुगीत गाई सकेपछि, अर्जुनलाई विश्वरुप देखाएर संसार आफूभित्रै समाहित भएको विराटता प्रदर्शन गरिसकेपछि, गीताका बारेमा भीष्मपर्वको ४३औँ अध्यायको सुरुमै ( ४२ अध्यायसम्ममा १८ अध्याय गीताको वाचन भएपछि) कथा वाचक ऋषि वैशम्पायनका मुखबाट महाराजा जन्मेजयलाई भनेको पाइन्छः

गीता सुगीता कर्तव्या किमन्यैः शास्त्रसंग्रहैः। या स्वयं पद्‌मनाभस्य मुखपद्‌मद् विनिःसृता।।

(अर्थ- जन्मेजय महाराज, अन्य धेरै शास्त्रहरूको …